Ыһыах – төрүт үгэспит

  1. Үгүс үйэлэри уҥуордаан кэлбит сахабыт төрүт үгэһэ Ыһыах – Айылҕа уһуктуутун уонна силигилии ситиитин, дьон-сэргэ олоххо тардыһыытын уонна кэрэҕэ дьулуһуутун кэрэһилиир, көлүөнэлэр алтыһыыларын түстүүр ытык бэлиэ кэминэн буолар өрөгөйдөөх тэрээһиҥҥэ норуот ис кэрэтэ, ураты талаана, дьоҕура арылхайдык көстөр.
  • Ыһыах норуоттар доҕордоһууларын бөҕөргөтөр, республикабыт сайдарын, туругурарын туһугар күргүөмнээх үлэҕэ көҕүлүүр дьикти күүстээх. (Е.А.Борисов)
  1. Ыһыах сирэ – ытык миэстэ, үчүгэйгэ эрэ кыттыһар үтүө санаалаах дьон түмсэр түһүлгэтэ буолуохтаах.(Ф.В. Габышева)
  2. Айылҕабыт барахсан Ыһыах күн күлүгүн көрүнэр, биһигини билинэр кэмэ эбит. Оҕо кыра эрдэҕиттэн ыһыах тыыныгар иитиллиэхтээх, ытыгылыыр, сүгүрүйэр ураты сыһыаҥҥа үөрэниэхтээх. Хас биирдии киһи ыһыахха кыттыыны ылыахтаах, тус бэйэтинэн буолбатаҕына, өйүнэн-санаатынан, дууһатынан. Ыһыаҕы хайдах көрсөбүт, тэринэбит да, ол курдук күһүнү көрсөбүт, кыһыны, сааһы туоруубут. (Эдьиий Дора)