Бурнашева Ульяна Ивановна — Уйана

Ульяна Ивановна Чурапчы оройуонугар Арыылаах нэһилиэгэр 1960 сылаахха ыам ыйын 16 күнүгэр төрөөбүтэ. Дьокуускайдааҕы культурнай-сырдатар училище режиссерскай салаатыгар үөрэнэ киирбитэ. Үөрэҕин бүтэрэн баран Уус-Алдан Кэптэнитигэр культура  дьиэтин иһинэн тэриллибит АКБ ыстаарсай методиһынан, уус-уран салайааччытынан үлэлээбитэ. Онтон 1990 сыллаахха Илин Сибиирдээҕи государственнай култуура институтун театральнай режиссура салаатын үөрэнэн бүтэрбитэ. Ульяна Ивановнаҕа Таҥара араас дьикти дьоҕуру биэрбит – кини ырыаһыт, хомуска оонньуур, көрү-нары көҕүлүттэн туппут конферансье, уруулары, үбүлүөйдэри ыытар талааннаах тамада.

Арыылаах аҕыс кылаастаах оскуолатыгар үөрэнэ сылдьан саха тылын учуутала Т.Н. Кузьмина салайар литературнай куруһуогар дьарыктаммыта. «Арыылааҕым барахсан», “Учууталбар” диэн бастакы хоһоонноро оскуола истиэнэ-хаһыатыгар тахсыбыттара. Училищеҕа үөрэнэ сылдьан С.Р. Лебедкин салайааччылаах «Саһаҕа» литературнай түмсүүгэ дьарыктаммыта. 1979 сыл эдэр суруйааччылар өрөспүүбүлүкэтээҕи сүбэ мунньахтарын кыттыылааҕа. 1985 сылтан оройуоннааҕы хаһыат «Чороон» литературнай түмсүүтүн ыстараныыссаларыгар хоһоонноро бэчээттэммиттэрэ. 1993 сыллаахха “Ытыс тыаһа сибэккилэр” диэн бастакы кинигэтэ бэчээттэнэн тахсыбыта. Бу кинигэ киирии тылыгар поэт Иван Мигалкин: “Кини хоһоонноро аламай майгытын, нарын үөрүнньэҥ дууһатын, сылаас, уйан сүрэҕин курдук истиҥ иэйиилээхтэр, сырдыктар, киһини тардар күүстээхтэр” диэн суруйбута. Хоһоонноро “Эдэр коммунист”, “Саҥа олох”(Чурапчы), «Үлэ күүһэ» (Горнай), “Саха сирэ”, “Туймаада саҥата”, “Кэскил”, “Мүрү саһарҕата”(Бороҕон), «Ленинскэй тэрийээччи» хаһыаттарга бэчээттэммиттэрэ. 2000 сыллаахха “Кэнчээри” хомуурунньукка, 2001 сыллаахха “Үргэл” диэн эдэр суруйааччылар айымньыларын хомуурунньугар, 2003 сыллаахха “Олох умсулҕана”диэн дьахтар суруйааччылар хоһооннорун кинигэтигэр хоһоонноро киирбиттэрэ. “Сырдык сүүрээн дьирилигэр” диэн хоһооннорун хомуурунньуга 2002 сыллаахха күн сирин көрбүтэ. Ульяна Ивановна «Мүрү саһарҕата» хаһыакка сүүрбэттэн тахса сыл тыа сирин үлэһит, дьикти дьарыктаах дьонун сырдатан кэллэ. «Забота Арчы» хаһыат эрэллээх кэрэспэдьиэнэ, «Дьулурҕаҥҥа», «Саха сиригэр», «Аргыска» ыстатыйалара сотору-сотору тахсаллар.

Айымньылара

Ытыс тыаһа сибэккилэр: хоһооннор / [киирии тылы суруйда Иван Мигалкин]. – Бороҕон: “Мүрү саһарҕата” АПХ, 1993. – 37 с.

Сырдык сүүрээн дьирилигэр: хоһооннор. – Дьокуускай: Бичик, 2002. – 32 с.

Дьахтар тойуга: хоһооннор. – Бороҕон: “Мүрү саһарҕата”, 2010. – 24 с.

Эһэ Миисэм: хоһоон // Кэнчээри: хоһооннор, кэпсээннэр, сценарийдар, ырыалар/ хомуйан оҥордулар: К.И. Васильева, А.П. Алексеева; худож. И.Пестряков. – Дьокуускай, 2000.

Кэргэммэр; Эн миигин таптааҥҥын; Баҕарарым; Кэбиис-кэбис; Эйиигин кытта; Төрөөбүт дьиэм; Үөрэн-көтөн өрүкүйэн; Оо. Олус да дьулаан: хоһооннор // Үргэл / [киирии тылы суруйда, лит ред В.А.Тарабукин]. – Дьокуускай, 2006. – с.33-37.

Оҕо сааһым доҕоро; Мин эбэм; Хайыһарым: хоһооннор // Кэскил. – 1993. – Атырдьах ыйын 24 к.

Син биир оҕо буоллаҕа…; Кырачаан шофер: хоһооннор // Кэскил. – 1993. – Атырдьах ыйын 24 к.

Аҕалаах буоларбыт астыгыан!: хоһоон // Саха сирэ. – 1997. – Ыам ыйын 15 к. – с.6; Саха ыала : “Саха сирэ” хаһыат сыһыарыыта. – 2014. – Муус устар 3 к. – с.16.

Оҕом уруһуйа; Хаар киһи; Үтүөкэн да дойду: хоһооннор // Саҥа олох. – Чурапчы. – 1999. – Олунньу 13 к. – с.3.

Кэргэммэр: хоһоон // Саха сирэ. – 2006. – Кулун тутар 8 к. – с.3.

Кубулҕат дьахтар буоламмын; Дьыл түөрт кэмин курдук; Кэргэммэр: хоһооннор // Байанай. – 2010. — №5. – с.85.

Чурапчы; Таҥара дьиэтэ: хоһооннор // Саха сирэ. – 2010. – Балаҕан ыйын 18 к. – с.4.

Эн миигин таптааҥҥын : хоһооннор // Кыым – 2010. – От ыйын 22 к. – с.1.

Күһүҥҥүгэ; Биэс уон күммэр; Мин күһүнүм: хоһооннор // Кыым. – 2013. – Балаҕан ыйын 19 к. – с.34.

Дьылҕа түөрт кэминии: хоһоон // Далбар хотун. – 2014. — №2. – с.18.

Ийэ сүрэҕэ албыннаппат: кэпсээн // Чолбон. – 2014. — №5. – с.49-52.

Күн туһунан: хоһоон // Чуораанчык. – 2014. — №6. – с.3.

Олоҕун уонна айар үлэтин туһунан

Кривошапкин Н., Уйан куттаах, уйаҕас сүрэхтээх / Николай Кривошапкин // Байанай. – 2010. — №5. – с.84-85.

Кривошапкин Н., Уйана  ураты умсулҕана / Николай Кривошапкин // Саха сирэ. – 2010. – Балаҕан ыйын 18 к. – с.4.

Попов И.И. Билсиҥ, Ульяна Бурнашева – Уйана. «Хоһооннорум-мин олоҕум» / И.И.Попов – Бахсылыырап // Саҥа олох. – Чурапчы. – 2005. – От ыйын 26 к. – с.3.

Тамадалыырга талыллан төрөөн... // Забота Арчы. – 2010. – Атырдьах ыйын 5 к. – с.14.

Эйиэхэ – үөрэммит кыһабар / Уйана // Саҥа олох. – Чурапчы. – 2014. – Муус устар 26 к. – с.2.