Одьулуун нэһилиэгин олохтооҕо, саха тылын уонна литературатын учуутала, СӨ үөрэҕириитин туйгуна  Иван Ильич Попов-Байдам   «Баай тылым-бараммат тиһигим»  уонна «Күнүм -дьылым көмүстэрэ»  икки хоһоон кинигэлэрин билиһиннэрэбит.  Иван Ильич хоһоону суруйуунан оскуолатааҕы  кэмнэриттэн дьарыктанар. Хоһоонноро, ыстатыйалара  Чурапчы улууһун  «Саҥа олох» хаһыатыгар 80 сыллартан бэчээтэннэнэн саҕалаабыттара. Билигин  айымньылара улуус, республика таһымнаах альманахтарга, хоһоон хомуурунньуктарыгар киирэн  бэчээтэнэллэр. Иван Ильич Одьулуун нэһилиэгин, Чурапчы улууһун уонна СӨ прозаиктарын уонна поэттарын «Айар кут» түмсүүлэрин кыттыылааҕа. Билигин Чурапчы улууһугар Одьулуун нэһилиэгэр олорор, оскуолаҕа производственнай үөрэхтээһин маастара, эбии үөрэхтээһин педагогунан үлэлиир. Кэргэннээх, үс оҕолоох, сиэннэрдээх.  Кинигэлэргэ  ааптар  нарын  тапталы, айылҕа кэрэ көстүүлэрин, төрөөбүт дойдутун, олох  кэрэтин, киһи аналын  туһунан хоһуйбут  хоһоонноро  киирдилэр.Олохтоох ааптар Иван Попов- Байдам  айымньыларын улуустааҕы киин библиотекаттан уларсан уонна  электроннай библиотекаҕа  ааҕыаххытын сөп. МКУК «Чурапчинская межпоселенческая централизованная библиотечная система» | Попов Иван Ильич — Байдам (muzkult.ru)  Истиҥ, иһирэх хоһооннору ааҕыҥ, сэргээҥ!   

Кэрэни кэрэхсээн олорууЫлыммыт соругу толоруу-Олохтон астыныы, дуоһуйуу.Кэскиллээх санааны батыһыы — Сыырынньы хайаны дабайыы:Ол аата үөрүүлүүн олоруу,Кэрэни кэрэхсээн дьоллонуу.Өрүүтүн үрдүккэ талаһыы —Бэйэҕэ дьоҕуру арыныы.Кэлэри, төлкөнү эрэнии —Көтөргө кынаты тииринии:Ол аата үөрүүлүүн олоруу,Кэрэни кэрэхсээн дьоллонуу.

Тапталлаах ЧурапчымЫраата бардахха ахтылҕан  алыбаЭргиллэн кэллэххэ дьол -үөрүү уйата —Иитиэхтиир, биһиктиир сир ийэм, мин дойдумХатыҥнаах, чараҥнаах тапталлаах Чурапчым.

Хаһан да, ханна да сүрэхпэр өрүү баарТөрөөбүт дойдубар бараммат тапталым.Санаабар, сүрэхпэр, бу илэ-бу турарХайҕаллаах, тапталлаах, мин дойдум — Чурапчы.