Кытаанах нэһилиэгэ

Улуу Кыайыы 55 сылыгар анаммыт  Кыайыы пааматынньыга

Тутуллубут сыла: 1970 с. Кытаанах нэһилиэгин дьаһалтата, баһылык Игнатьев И. П.

Ааптар: худуоһунньук М. М. Павлов 

1941-1945 сс. сэриигэ өлбүт буойуннарга пааматынньык.Тутуллубут сыла: 1949 с.«Кыһыл Танда» колхуос чилиэннэрэ , салайааччы Я. Ф. Скрябин туппуттар. 4 этээстээх пааматынньык, уопсай үрдүгэ 14 м. республиканскай статустааах.Кыргыһыы толоонугар охтубут  буойуннар кэриэстэригэр пааматынньык.Тутуллубут сыла: 1947 с. Пааматынньык киин өттүгэр үөрүүлээх миитиннэр, концертар, сайыҥҥы кинотеатр үлэлиирэ.«Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат»   «Бойобуой» колхуос  үлэһиттэригэр анаммыт мемориал. Тутуллубут сыла: 1996  с., ааптар  Корнилов Б.Н.»Өтөх»  диэн сиргэ тыыл бэтэрээнэ, Чурапчы  улууһун бочуоттаах олохтооҕо  Леонтьевой М.С., салалтатынан тутуллубут.

Кытаанах нэһилиэгэ Аҕа дойду Улуу сэриитин  сылларыгар

  Кытаанах  нэһилиэгиттэн  Аҕа дойду  Улуу сэриитигэр  164 киһи кыттыбыта, 73 буойун сэрии хонуутугар охтубуттара. 91 буойун дойдуларыгар эргиллибиттэрэ, ол иһигэр 17 киһи үлэ фронуттан кэлбиттэрэ. Биһиги Кытаанахпыт нэһилиэгин буойуннара элбэх атын омук дьонун кытта Ийэ дойдуларын фашисткай халабырдьыттартан чиэстээхтик көмүскээбиттэрэ. Ол курдук 15 буойун уордьаннарынан наҕараадаламмыттара, бойобуой мэтээллэринэн  “Хорсунун иһин” – 13, “Бойобуой үтүөлэрин” иһин 8 буойун наҕараадаламмыттара. 24 буойун команднай састаапка сылдьыбыттара.

          Алаас буойун уолаттара:  Кытаанах, Танда — Бахсы 1941-1945сс./ хомуйан оҥордулар: Е.П. Скрябина [уо.д.а]. — Дьокуускай: Издатель В.Д. Макеев, 2020.- С.10

Сэрии хонуутуттан кэлбэтэхтэрэ:

  1. Абрамов Афанасий Николаевич —1917с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 20-с туспа хайыһар биригээдэтигэр түбэспитэ. Бааһырыытынан 1943с. ыам ыйын 26 күнүгэр өлбүтэ. Ярославль куоракка көмүллүбүтэ. Эмтэммит госпиталлара 3476, 3021.
  2. Барашков Алексей Яковлевич —1912с.т. 1941 с.балаҕан ыйын 7 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1062-с СП түбэспитэ. 1942с. кулун тутарга сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  3. Барашков Петр Николаевич —1903с.т. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. 1942с. Арҕааҥҥыы фроҥҥа сылдьан сэрии толоонугар өлбүтэ.
  4. Барашков Петр Петрович —1905с.т. 1942с. кулун тутар 16 күнүгэр барбыт. 1943с. кулун тутарга сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  5. Башарин Федор Васильевич —1911с.т. Партия чилиэнэ. Учуутал. 1942с.бэс ыйыгар Алаҕар оскуолатыгар учууталлыы олорон ыҥырыллыбыта. Бааһыран 2454-ЭГ эмтэммитэ. Бааһырыытынан Тбилиси куорат госпиталыгар 1944с. муус устар 12 күнүгэр өлбүтэ.
  6. Блинов Роман Гурьевич —1911с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбы­та. 1943с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  7. Гоголев Василий Петрович —1913с.т. «Кыһыл сэрииһит» колхоз. 1942с.бэс ыйыгар барбыта. 68436-с воинскай чааска түбэспитэ. 1943с. от ыйын 5 күнүгэр Курскай уобалас Трощанскай оройуон Гнилец дэриэбинэҕэ өлбүтэ.
  8. Гоголев Дмитрий Дмитрьевич —1924с.т. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 354-с воинскай чааска түбэспитэ. Япония сэриитигэр 1945с. атырдьах ыйын 13күнүгэр бааһырыытыттан 454-с полевой госпитальга сытан өлбүтэ. Джагайнар куорат (Манчжурия) аттыгар Хайларга көмүллүбүтэ.
  9. Гордеев Петр Гаврильевич — 1904с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр бар­быта. 1942с. бэс ыйыгар Старай Русса куорат анныгар сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  10. Данилов Илья Константинович — 1920с.т. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. 220-с СД тубэспитэ. 1943с. кулун тутар 24 кунугэр Смоленскай уобалас Сафроновскай оройуон Яково дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
  11. Дьячковскай Василий Ионович — 1921с.т. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. Москва көмүскэлин иһин сэриигэ 1943 сыл тохсунньуга өлбүтэ.
  12. Дьячковскай Дмитрий Андреевич — 1916с.т. 1942с. бэс ыйыгар барбы­та. Кенигсберг куораты ылар иһин сэриигэ кытта сылдьан 1945м. олунньуга өлбүтэ.
  13. Дьячковскай Дмитрий Иванович — 1916с.т. «Бойобуой» колхоз. 1942с. кулун тутар 16 күнүгэр Ааллаах- Үүнтэн барбыта. 43-с армия 114-с стрел­ковай биригээдэтигэр түбэспитэ. 1942с. атырдьах ыйыгар сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  14. Дьячковскай Николай Иванович — 1918с.т. 1941с. атырдьах ыйыгар бар­быта. «Бойобуой» колхоз. Комсомоллаах. 1942с. сэтинньигэ сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  15. Дьячковскай Роман Семенович — 1916с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. Комсомоллаах. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр барбыта. 373-с СД, кэлин 51840 воинскай чааска кыттыбыта. Киевскай уобалас Черкассы куорат иһин сэриигэ 1943с. сэтинньи 30 күнүгэр өлбүтэ.
  16. Егоров Иннокентий Петрович — 1917с.т. 1941с. атырдьах ыйыгар Намтан барбыта. 41490-с воинскай чааска түбэспитэ. Белоруссия Ровенскай уо­балас Млыковскай оройуон Рублево село иһин сэриигэ 1944с. кулун тутар 15 күнүгэр өлбүтэ.
  17. Ермолаев Василий Фомич — 1901 с.т. «Каганович» колхоз. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 1942с. атырдьах ыйыгар 28 күнүгэр Тула куорат иһин сэ­риигэ өлбүтэ.
  18. Ефремов Иван Петрович — 1919с.т. комсомоллаах. 1941с. атырдьах ый­ыгар барбьгга. 114-с ОА полкаҕа түбэспитэ. 1943с. олунньу 27 күнүтэр сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  19. Ефремов Иосиф Петрович — 1914с.т. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 2920-с воинскай чааска түбэспитэ. 1943с. тохсунньу 25 күнүгэр бааһырыытыттан өлбүтэ.
  20. Захаров Дмитрий Васильевич — 1909с.т. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр барбыта. 1944с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  21. Захаров Евсей Дмитрьевич — 1924с.т. комсомоллаах. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр Чурапчы оскуолатын счетоводунан олорон барбы­та. 344-с СП түбэспитэ. 1944с. олунньу 4 күнүгэр Калининскай уобалас Н-Сокольническай оройуон Мошна дэриэбинэтигэр сэриигэ өлбүтэ.
  22. Захаров Егор Иннокентьевич — 1912 ст. «Кыһыл иитиэх» колхоз. 1942с.бэс ыйыгар барбыта. 16426 — воинскай часка түбэспитэ. 1943 с. сэтинньи 10 күнүгэр Калининскай уобалас Невельскай оройуон Урьгче дэриэбинэҕэ өлбүтэ.
  23. Захаров Иннокентий Григорьевич — 1923с.т. 1941 сыл балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 1941с. ахсынньы 27 күнүгэр Москва куорат көмүскэлин иһин сэриигэ өлбүтэ.
  24. Захаров Иннокентий Кириллович — 1916 с.т. учуутал. (К.П.Захаров уола). 1941с. Дьокуускайтан барбыта. Москва анныгар рота политругунан сэрии­гэ киирсибитэ. Кэлин 93-е гв СД 285-е гв СП түбэспитэ. Дойдутугар өлбүт эрэ диэн сурах баар.
  25. Захаров Михаил Дмитрьевич — 1918с.т. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр Чурапчыга складка үлэлии олорон ыҥырыллыбыта. 1943с. ахсынньыга сэ­риигэ өлбүтэ.
  26. Захаров Николай Алексеевич — 1914с.т. 1942с. кулун тутар 17 күнүгэр бар­быта. 1790-е полевой почтаҕа түбэспитэ. 1943с. сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  27. Захаров Петр Кириллович — 1921 с.т. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүтэр барбыта. 374-с СП түбэспитэ. Бааһыран 3245-е ЭГ эмтэммитэ. Сталинградскай уобалас Владимирскай оройуон Капустин-Яр селоҕа 1943с. балаҕан ыйыгар өлөн көмүллүбүтэ.
  28. Игнатьев Григорий Спиридонович — 1905с.т. «Күүһү түмүү» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар колхоһугар председателлии олорон барбыта. Сэриилэһэ сылдьан ыалдьан Казань куорат госпиталыгар сытан 1943с. кулун тутар 17 күнүгэр өлбүтэ.
  29. Игнатьев Николай Спиридонович — 1903с.т. 1942с. кулун тутар 16 күнүгэр барбыта. 192-с СД түбэспитэ. 1943с. алтынньы 29 күнүгэр Витебскай уобала Дубровскай оройуон Устья дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
  30. Игнатьев Федот Федотович — 1919с.т., комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 1943с. сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  31. Коркин Гаврил Андреевич — 1904с.т. «Ярославль» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 315-с СД 1028-с СП түбэспитэ. 1942с. ахсынньы 20 күнүгэр Сталинградскай уобалас Н-Чирскай оройуон Максимовка дэриэбинэҕэ өлбүтэ.
  32. Коркин Гаврил Иванович I — 1906с.т. «Эдэр ыччат» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 440-с воинскай часка түбэспитэ. 1943с. тохсунньу 21 күнүгэр Молотовскай уобалас Кунгурскай оройуон Жилино дэриэбинэҕэ ыалдьан госпитальга эмтэнэ сытан өлбүтэ.
  33. Коркин Егор Гаврпльевич — 1920с.т «Кыһыл сэрииһит» колхоз. Комсомол­лаах. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1942с. алтынньыга сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  34. Коркин Иван Григорьевич- 1919с.т 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 153-с туспа стрелковай биригээдэҕэ түбэспитэ. Смоленскай уобалас Гжатскай орой­уон Гуятцев дэриэбипэтр 1943с. кулун тутар 5 күнүгэр өлбүтэ.
  35. Коркин Иван Иннокентьевич — 1919с.т. 1941с. от ыйын 27 күнүгэр Дьокуускайга «Кыым» хаһыакка үлэлии олорон барбыта. 182-с СД 171-с СП кыттыбыта. 1941с. сэтинньи 2 күнүгэр Ленинградскай уобалас Белый бор дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
  36. Коркин Семен Евсеевич (Егорович) — 1908с.т. 1942с. бэс ыйын 6 күнүгэр Дьокуускайтан барбыта. 1944с. алтынньыга сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  37. Коркин Устин Дмитрьевич- 1909с.т. 1944с. бэс ыйын 16 күнүгэр барбы­та. 1080-с мотострелковай полкаҕа түбэспитэ. Австрияҕа Панендорф дэриэбинэ иһин сэриигэ 1945сс. муус устар 13 күнүгэр өлбүтэ.
  38. Куртаев Алексей Дмитрьевич — 1922с.т. 1941с. атырдьах ыйыгар барбы­та. Ленинградскай уобалас Мгинскай оройуон 08-За квадратка буолбут сэриигэ 1942с. алтынньы 9 күнүгэр өлбүтэ.
  39. Лазарев Гаврил Антонович — 1922с.т. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта, 1943с. ахсынньыга сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  1. Лазарев Петр Иванович —1921с.т. «Күүһү түмүү» колхоз. 1942с. бэс ыйы­гар барбыта. 99-с СД 206-с СП түбэспитэ. 1942с. ахсынньы 4 күнүгэр Ста­линградскай уобалас Городищенскай оройуон Мечетка селоҕа өлбүтэ.
  2. Лебедев Петр Гурьевич —1911с.т. «Кыһыл сэрииһит» колхоз. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 1942с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  3. Лонгинов Николай Григорьевич —1919с.т. 1941с. атырдьах ыйыгар бар­быта. 1942с. Москва анныгар кыргыһыыларга түбэһэн өлбүтэ.
  4. Лонгинов Филипп Ильич —1904с.т. 1941с. балаҕан ыйыгар барбыта. Крымскай АССР Керченскэй оройуон Каца Маяк иһин сэриигэ 1943с. сэтинньигэ өлбүтэ.
  5. Лысков Степан Николаевич —1911с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр Кы­таанах сельпотугар үлэлии олорон барбыта. Харьков куорат туһаайыытынан сэриилэспитэ. 1942с. олунньуга өлбүтэ.
  6. Местников Роман Гаврнльевич —1911с.т. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. 1942с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  7. Местников Роман Иванович –1910 с.т. Партия чилиэнэ. «Каганович» кол­хоз председателэ. 1942с. от ыйын 21 күнүгэр барбыта. 1942с. сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  8. Миронов Николай Григорьевич —1922с.т. ЧПУ студена. Комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйын 6 күнүгэр барбыта. 1942с. атырдьах ыйыгар сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  9. Новгородов Егор Григорьевич —1920с.т. «Эдэр ыччат» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1943с. олунньуга Старай русса оройуонугар, Ильмень күөлгэ (атын сиринэн) өлбүтэ.
  10. Ноев Дмитрий Васильевич —1899с.т. 1942с. бэс ыйыгар Нам оройуонуттан барбыта. 43-с армия 91-с СК, 114-с стрелковай биригээдэҕэ түбэспитэ. Смоленскай уобалас Праинэп хуторга буолбут сэриигэ 1943с. ахсынньы 20 күнүгэр өлбүтэ. Албан Аат III-с степенэ орденнаах.
  11. Парфенов Петр Николаевич —1918с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. Ком­сомоллаах. 1942с. атырдьах ыйын 16 күнүгэр барбыта. Младшай сержант. Украинаҕа Дпепропетровскай уобалас Вязовик оройуонугар сэриигэ 1943с. олунньу 23 күнүгэр өлбүтэ.
  12. Петров Иннокентий Афанасьевич II —1921с.т. ЧПУ выпускнига. Комсо­моллаах. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. Болтоҥо оскуолатын учуутала. 119-с СД 341-с СП кыттыбыта. Калининскай уобалас Невельскай оройуон Подберезье дэриэбинэгэ 1943с. сэтинньи 17 күнүгэр сэриигэ өлбүтэ.
  13. Петров Николай Николаевич I —1921с.т. «Каганович» колхоз. Комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр Нам оройуонуттан барбыта. 1945с.олунньуга сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  14. Петров Николай Николаевич II —1919с.т. ЯНВШ выпускнига. Комсомоллаах. 1939 сылтан сулууспалыыр. Старшай сержант. 1943с. сылтан инники кирбиигэ киирсибитэ. 341-с СП кыттан Харьков иһин сэриилэспитэ. Бааһыран Киев куоракка эмтэммитэ. 1945с. бааһырыытынан дойдутугар төннүбүтэ. Ол эрээри Дьокуускай куорат балыыһатыгар киирэн, онно сытан өлбүтэ. (1946с. ыам ыйыгар). Верховнай главнай командованияттан 7 махтал суруктаах.
  15. Пономарев Дмитрий Николаевич —1909с.т. 1942с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 1943с. сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  16. Пономарев Егор Федотович —1917с.т 1941с. атырдьах ыйыгар Алдантан ыҥырыллыбыта. Япония сэриитигэр кыттан 1945с. өлбүтэ.
  17. Пономарев Николай Афанасьевич —1918с.т. комсомоллаах. 1942с. атыр­дьах ыйыгар Кытаанах оскуолатыгар учууталлыы олорон барбыта. Сер­жант. 107-с СП түбэспитэ. Курскайдааҕы сэриигэ кыттыбыта. 1943с. атыр­дьах ыйыгар Орел куорат аттыгар сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  18. Пономарев Петр Петрович —1906с.т. 1941с. атырдьах ыйыгар ыҥырыллыбыта. 9-с кавалерийскай дивизия 5-с кавалерийскай полкаҕа түбэһэн Москва анныгар сэриилэспитэ. Бааһырыытыттан Сталиногорск ку­оракка 1941сыл ахсынньы 12 күнүгэр өлбүтэ.
  19. Прокопьев Иван Иванович —1917с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр бар­быта. 673-с СП түбэспитэ. Калининскай уобалас Ржевскай оройуон Горбово дэриэбинэтигэр 1942с. тохсунньу 9 күнүгэр сэриигэ өлбүтэ.
  20. Садовников Дмитрий Николаевич —1905с.т. 1942с. бэс ыйын 3 күнүгэр барбыта. Туспа минометнай биригээдэҕэ түбэспитэ. Тыҥатынан ыалдьан 1943с. кулун тутар 8 күнүгэр эмтэнэ сытан өлбүтэ. Свердловскай уобалас Камышловскай оройуон Вланскай станцияҕа көмүллүбүтэ.
  21. Сидоров Иван Петрович —1920с.т. «Күүһү түмүү» колхоз. Учуутал, комсомоллаах. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1943с. кулун тутарга сэрии хонуу­тугар өлбүтэ.
  22. Сидоров Пантелеймон Романович —1918с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал, комсомоллаах. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. Лейтенант. 561-с минометнай полкаҕа түбэспитэ. 1944с. алтынньы 6 күнүгэр Лагвийскай ССР Зилима дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ. Кыһыл Сулус орденнаах.
  23. Скрябин Иннокентии Васильевич —1919с.т. «Каганович» колхоз счето­вода. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 518-с туспа сапернай батальоҥҥа түбэспитэ. Московскай уобалас Загородскай оройуон Новоселки дэриэбинэ иһин сэриигэ 1942с. бэс ыйын 1 күнүгэр өлбүтэ.
  24. Скрябин Иннокентий Гаврильевич —1919с.т. ЧПУ выпускнига. 1942с.бэс ыйын 20 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 20-с туспа хайыһар биригээдэҕэ түбэспитэ. 1943с. бэс ыйыгар сэрии хонуутугар өлбүтэ.
  25. Скрябин Иннокентий Михайлович —1918с. «Каганович» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 35-с туспа стрелковай ротаҕа кыттыбыта. 1943с. тохсунньуга Орловскай уобалас сиригэр сэриигэ өлбүтэ.
  26. Скрябин Михаил Васильевич —1910с.т. «Каганович» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1942с. сэриилэһэ сылдьан инники кирбиигэ өлбүтэ.
  27. Скрябин Роман Яковлевич —1918с.т. комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйыгар Дьокуускайтан ыҥырыллыбыта. 1942с. балаҕан ыйыгар бааһырбыта. Бааһыырыытыттан 1942с. ахсынньы 31 күнүгэр өлбүтэ. Армейскай горизонунан көмүллүбүтэ.
  28. Собакин Егор Петрович —1921с.т. 1943с. ыҥырыллыбыта. Бааһыран 1944с. эргиллэн кэлэн иһэн Дьокуускай куорат балыыһатыгар киирэн сытан өлбүтэ.
  29. Спиридонов Егор Федотович —1918с.т. «Эдэр ыччат» колхоз. Комсомолла­ах. 1941с. атырдьах ыйыгар ыҥырыллыбыта. 1-гы мотострелковай полкаҕа түбэспитэ. 1941с. ахсынньы 11 күнүгэр сэрии хонуутугар сылдьан куртах ыарыытыттан соһуччу ыалдьан онно өлбүтэ.
  30. Спиридонов Прокопий Гаврильевич —1904с. «Эдэр ыччат» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1943с. сэрии хонуутугар сылдьан өлбүтэ.
  31. Федоров Егор Петрович —1919с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. Комсомол­лаах. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1160-е СП түбэспитэ. Смоленскай уоба­лас Гжатскай оройуон Долгинево дэриэбинэтигэр 1943с. олунньу 24 күнүгэр өлбүтэ.
  32. Филиппов Василий Иннокентьевич —1910с.т. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. 1943с. балаҕан ыйыгар сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
  33. Яковлев Гаврил Иванович-1912с.т. 1942с. бэс ыйыгар Чурапчыга промартыалга үлэлии олорон ыҥырыллыбыта. 151-с туспа стрелковай биригээдэҕэ түбэспитэ. 1943с. муус устар 9 күнүгэр Ленинградскай уобалас Старорус­скай оройуон Бабки дэриэбинэтигэр буолбут сэриигэ өлбүт.

Үлэ фронугар сылдьан өлбүтэ:

  1. Гордеев Иннокентий Гаврнльевич —1921с.т. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр ыҥырыллыбыта. Фроҥҥа айаннаан иһэн доруобуйатынан мөлтөөн үлэ фронугар түбэһэн аара хаалбыта. Онно сылдьан ыалдьан өлбүтэ.

Дойдуларыгар эргиллэн кэлбиттэрэ:

  1. Андреев Константин Данилович —1915с.т. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр сельпоҕа бухгалтердыы олорон барбыта. Ат сэриитигэр түбэспитэ. 1941с. бааһырбыта. 1942с. бааһырыытынан эргиллибитэ. 1942с. от ыйыгар өлбүтэ.
  2. Барашков Афанасий Афанасьевич —1916с.т. «Кыһыл Танда» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 1942с. ыалдьан төннүбүтэ. 1942с. өлбүтэ.
  3. Барашков Константин Дмнтрьевич —1919с.т. 1943с. ыҥырыллыбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1960с. өлбүтэ.
  4. Башарин Виктор Ильич —1921с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. Комсомоллаах. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр барбыта. 31-с артиллерийскай ди­визия 525-с зенитнэй-артиллерийскай полкаҕа түбэспитэ. 1944с. ыам ыйыгар кэлбитэ. Суруйааччы. 1984с. Сылаҥҥа олорон өлбүтэ.
  5. Владимиров Афанасий Дмнтрьевич —1927с.т. 1945с. от ыйын 1- күнүгэр барбыта. Доруобуйатынан сотору төннүбүтэ. Инбэлииттэр дьиэлэригэр олорон 2-3 сылынан өлбүтэ.
  6. Владимиров Григорий Гаврнльевич —1919с.т. ЯНВШ выпускнига. 1939 сылтан сулууспалыыр. Младшай сержант. 449-с СП түбэспитэ. 2 төгүл бааһырбыта 4514-ЭГ эмтэммитэ. Бааһырыытынан 1942с. сэтинньигэ эргил­либитэ. 1973с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин» мэтээллээх. Военрук-учуутал.
  7. Владимиров Михаил Константинович —1915с.т. 1942с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 293-с мотострелковай полкаҕа түбэспитэ. 1946с. эргилли­битэ. 1980с. өлбүтэ.
  8. Владимиров Николай Гаврильевич —1914с.т. «Бойобуой» колхоз. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 1-гы танковай дивизия 158-с танковай ротатыгар кыттыбыта. 1942с. бааһырбыта. 1942с. алтынньыга эргиллибитэ. 1984с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин» мэтээллээх.
  9. Городецкая Василий Романович —1923с.т. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 34729-с воинскай чааска түбэспитэ. 1945с. балаҕан ыйыгар кэлбитэ. 1970 өлбүтэ.
  10. Гуляев Дмитрий Данилович —1908с.т. 1942с. балаҕан ыйыгар барбыга. 1946с. кэлбитэ. 1980с. өлбүтэ.
  11. Ермолаев Никифор Николаевич —1917с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1943с. атырдтах ыйыгар барбыта. 857-с СП түбэспитэ. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. эргиллибитэ. Учууталлаабыта. 1988с. өлбүтэ.
  12. Ефремов Дмитрий Николаевич —1919с.т. «Бойобуой» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 17-с СД 48-с СП түбэспитэ. Ыалдьан 3830 — ЭГ эмтэммитэ. 1945с. кэлбитэ. 2006с. өлбүтэ. Үлэ кыһыл знамята орденнаах.
  13. Захаров Борис Кириллович —1922с.т. 1941с. Дьокуускайтан барбыта. Суоппарынан, пулеметчигынан сэриилэспитэ. Контузияламмыта, бааһырбыта. Сэрии кэнниттэн Украинаҕа хаалбыта. 1998с. онно өлбүтэ. «Хорсунун иһин» мэтээллээх.
  14. Захаров Василий Николаевич —1919с.т . «Бойобуой» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 67-с СП түбэспитэ. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. кэлбитэ. 1974с. өлбүтэ.
  15. Захаров Иван Иннокентьевич —1910с.т. ЧПУ выпускнига. Комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйыгар Бахсы оскуолатыгар учууталлыы олорон ыҥырыллыбыта. 1944с. эргиллибитэ. 1980с. Аллараа Бэстээххэ олорон өлбүтэ.
  16. Захаров Иван Лукич —1917с.т. 1943с. от ыйын 15 күнүгэр Тааттаттан ыҥырыллыбыта. 82-с дивизия 290с зенитнэй-пулеметнай батальоҥҥа түбэспитэ. Младшай лейтенант. 1945с. кэлбитэ. 1998с. Дьокуускайга оло­рон өлбүтэ. «Заполярия обороната» мэтээллээх.
  17. Захаров Иннокентий Осипович —1923с.т. 1943с. от ыйын 2 күнүгэр бар­быта. 343-с СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1947с. кэлбитэ. 1999с. өлбүтэ.
  18. Захаров Михаил Кузьмич —1905с.т. 1943с. бэс ыйып 16 күнүгэр барбыта. 91-с саппаас полкаҕа сылдьыбыта. 1945с. сэтинньигэ эргиллибитэ. 1986с. өлбүтэ.
  19. Захаров Николаи Иннокентьевич —191 бс.т. «Кыһыл иитиэх» колхоз пред­седателя. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 2-тэ бааһырбыта. Бааһыран 1942с. кэлбитэ. 1972с. өлбүтэ. Учуутал.
  20. Захаров Петр Федорович —1906с.т. 1944с. бэс ыйын 16 күнүгэр барбыта. 91-с саппаас полкаҕа сылдьыбыта. 1945с. кэлбитэ. 1956с. өлбүтэ.
  21. Захаров Роман Егорович —1908с.т. партия чилиэнэ. 1942с. кулун тутар 16 күнүгэр редакцияҕа үлэлии олорон барбыта. 467, 78-с минометнай полкаларга түбэспитэ. 1945с. эргиллибитэ. 1982с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин», «Бойобуой үтүөлэрин иһин», «Праганы босхолооһун», «Берлини ылыы иһин» мэтээллэрдээх.
  22. Захаров Харлампий Николаевич —1917с. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. Арҕааҥҥы фроҥҥа кыттан сэриилэһэ сылдьан 1943с. бааһырбыта. 1943с. кэлбитэ. 1969с. өлбүтэ.
  23. Захарова Вера Кирилловна —1921 с. 1944с. атырдьах ыйын 24 күнүгэр Дьокуускайтан тылланан барбыта. Летчик. Комсомоллаах. 141-с авиаполкаҕа түбэспитэ. 1944с. бааһырбыта. Онно билиэннэ түбэспитэ. 1945с. чааһын булбута, эргиллибитэ. 2010 сылга өлбүтэ. Аҕа дойду сэриитин I степенэ орденнаах.
  24. Захарова Мария Егоровна —191 бс.т. 1941с. Ленинградка театральнай институтка үөрэнэ сылдьан кыттыбыта. Ленинград блокадатын кыттыылааҕа. 1942с. эргиллибитэ. 1982с. Дьокуускайга олорон өлбүтэ.
  25. Захарова Надежда Кирилловна —1918с.т. 1941с. Дьокуускайтан барбыта. Мурманскайга севморфлотка сулууспалаабыта. 1946с. Киев куоракка олорбута. Билигин ханна олороро чуолкайдаммата.
  26. Игнатьев Гаврил Семенович —1909с.т. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 368-с горно-стрелковай полкаҕа түбэспитэ. 1945с. кэлбитэ. 1970с. өлбүтэ.
  27. Игнатьев Иннокентий Васильевич —1902с.т. «Чкалов» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1943с. кэлбитэ. 1993с. өлбүтэ.
  28. Игнатьев Николай Семенович —1903с.т. «Бойобуой» колхоз председате­ля. 1942с. кулун тутарга барбыта. 1943с. эргиллибитэ. 1964с. өлбүтэ.
  29. Коркин Гаврил Иванович II —1913с. 1944с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 91-е сапернай полкаҕа түбэспитэ. 1945с. эргиллибитэ. 1980с. өлбүтэ.
  30. Коркин Константин Александрович —1920с.т. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. Сэриигэ бааһырбыта. 1948с. эргиллибитэ. 1950с. өлбүтэ.
  31. Коркин Николай Михаилович —1911с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. Комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 57-с дивизия 105-с артполкатыгар түбэспитэ. Младшай лейтенант. 1943с. кэлбитэ. 1961с. олбутэ. «Хорсунун иһин», «Бойобуой үтүөлэрин иһин», «Сталинград обороната» мэтээллээх.
  32. Коркин Николай Степанович —1911с. 1943с. бэс ыйыгар Уполминзагка үлэлии олорон барбыта. 1072-с туспа тутуу батальонугар түбэспитэ. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. кэлбитэ. 1963с. өлбүтэ.
  33. Коркин Петр Александрович —1924с.т. 1942с. ыҥырыллыбыта. 1945с. эр­гиллибитэ. 1948с. Булуҥҥа олорон өлбүтэ.
  34. Коркин Сидор Дмитрьевич —1917с.т. 1941с. барбыта. 64-с гв СП түбэспитэ. 1944с. бааһыран 5808-ЭГ эмтэммитэ. 1942с. эргиллибитэ. 1943с. өлбүтэ.
  35. Коркин Федор Евсеевич —1900с.т. Партия чилиэнэ. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1960с. өлбүтэ.
  36. Лазарев Семен Дмитрьевич —1920с.т. Комсомоллаах. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 20-с туспа хайыһар биригээдэтигэр уонна 26-с СД 87-с СП кыттан сэриилэспитэ. 1944с. олунньуга кэлбитэ. 1990с. өлбүтэ. Аҕа дойду сэриитин II степенэ орденнаах.
  37. Лебедев Петр Терентьевич —1921 с.т. «Ярославль» колхоз. 1942с. бэс ый­ыгар барбыта. 20-с туспа хайыһар биригээдэтигэр кэлин 1714-с зенитнэй артиллерийскай полкаҕа түбэспитэ. 1946с. эргиллибитэ. 1977с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин», «Бойобуой үтүөлэрин иһин», «Москва обороната» мэтээллээх.
  38. Лысков Николай Николаевич —1921с.т. ЧПУ выпускнига. 1943с. бэс ый­ыгар Амма оскуолатыгар учууталлыы олорон барбыта. 368-с горнострелковай полкаҕа түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. эргиллиби­тэ. 1968с. өлбүтэ.
  39. Максимов Семен Михайлович —1917с.т. ЧПУ выпускнига. 1941с. балаҕан ыйыгар Хадаар оскуолатыгар учууталлыы олорон барбыта. 81 -с СД 202-с СП түбэспитэ. 2-тэ бааһырбыта. 1674-с ЭГ эмтэммитэ. 1942с. от ыйыгар инбэлиит буолан төннүбүтэ. 1986с. өлбүтэ.
  40. Местников Гаврил Петрович —1927с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1945с. от ыйын 1 күнүгэр барбыта. 1947с. эргиллибитэ. 1976с. өлбүтэ.
  41. Местников Николай Алексеевич —1917с.т. Колхоз счетовода. Комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. Младшай сержант. 382-с СД 215-с туспа артбатальоҥҥа тубэспитэ. 1944с. тохсунньуга кэлбитэ. 1964с. өлбүтэ.
  42. Миронов Николай Николаевич —1922с.т. ЧПУ выпускнига. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1074-с туспа тутуу батальонугар түбэспитэ. 1946с. кэлбитэ. 2007с. өлбүтэ. Учуутал.
  43. Нестерев Илья Михайлович —1925с.т. «Бойобуой» колхоз. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 255-с туспа Гаубичнай транспортнай ротаҕа түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбьгга. 1947с. эргиллибитэ. 1997с. өлбүтэ.
  44. Николаев Егор Васильевич —1927с.т. 1945с. муус устарга ыҥырыллыбыта. 1945с. кэлбитэ. Ол сыл өлбүтэ.
  45. Новгородов Афанасий Григорьевич —1917с.т. Учуутал. Комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. Гв. старший сержана. 286-с СП, 417-с минометнай полкаҕа түбэспитэ, 4 төгүл бааһырбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1979с. өлбүтэ. Кыһыл сулус орденнаах.
  46. Новгородов Иван Федорович —1920с.т. «Эдэр ыччат» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 206-с саппаас полкаҕа сылдьыбыта. Ыалдьан 8282-ЭГ эмтэммитэ. 1943с. инбэлиит буолан эргиллибитэ. 1944с. өлбүтэ.
  47. Новгородов Николай Александрович —1924с.т. 1941с. ыҥырыллыбыта. 1945с. эргиллибитэ. Кэлин Дьокуускайга өлбүтэ.
  48. Новгородов Сидор Дмитрьевич —1913с.т. 1941с. атырдьах ыйыгар Алдантан барбыта. 73-с СД 58-с СП түбэспитэ. Коменданскай рота адъютана. 1946с. алтынньыга кэлбитэ. 1947с. өлбүтэ. Кыһыл Сулус, Аҕа дойду сэриитин II степенэ орденнаах, «Хорсунун иһин», «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.
  49. Ноев Гаврил Константинович —1909с.т. Колхоз председателя. 1942с. балаҕан ыйыгар барбыта. 76-с СД 149-с СП тубэспитэ. 1944с. кэлбитэ. 1979с. өлбүтэ.
  50. Оконешников Егор Николаевич —1918с.т. «Каганович» колхоз. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 93-с СД 510-с СП түбэһэн сэриилэспитэ. 3-тэ бааһырбыта. 1944с. кэлбитэ. 1992с. өлбүтэ. Албан Аат III степэпэ орденнаах, «Москва обороната», «Ленинград обороната» мэтээллээх.
  51. Оконешников Николай Яковлевич —1917с.т. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 210-с СД 644-с СП түбэспитэ. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. эргил­либитэ. 2003с. өлбүтэ.
  52. Окопешников Роман Яковлевич —1919с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1047-с СП түбэспитэ. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1998с. өлбүтэ.
  53. Парфенов Гаврил Ионович —1911с.т. 1941с. балаҕан ыйыгар барбыта. 81-с СД 202-с СП түбэспитэ. 1942с. бааһырбыта. 1942с. инбэлиит буолан эргиллибитэ. 1989с. өлбүтэ. «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.
  54. Парфенов Николай Иннокентьевич —1924с.т. Комсомоллаах. 1944с. бэс ыйыгар барбыта. 1945с. төннүбүтэ. 1975с. өлбүтэ.
  55. Парфенов Петр Васильевич —1916с.т. ЧПУ выпускнига. Комсомолла­ах. 1942с. бэс ыйыгар Хатылы оскуолатыгар учууталлыы олорон барбы­та. Младшай лейтенант. 21-с туспа хайыһар биригээдэҕэ кэлин 48-с туспа гвардейскай минометка түбэһэн сэриилэспитэ. Бааһырбыта. 1945с. кэлбитэ. 2005с. өлбүтэ. Кыһыл Сулус орденнаах.
  56. Парфенов Прокопий Иннокентьевич —1926с.т. 1944с. бэс ыйыгар барбы­та. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. кэлбитэ. 1988с. өлбүтэ.
  57. Пахомов Василий Андреевич —1915с.т. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 294-с минометнай полкаҕа түбэспитэ. 1944с. бааһырбыта. 1946с. эргиллиби­тэ. 1984с. өлбүтэ. Кыһыл сулус орденнаах. «Хорсунун иһин». «Бойобуой үтүөлэрин иһин», «Варшаваны босхолооһун», «Берлини ылыы иһин» мэ­тээллээх.
  58. Петров Иннокентий Афанасьевич I —1915с.т. ЧПУ выпускнига. 1942с. атырдьах ыйыгар Мугудай оскуолатыгар учууталлыы олорон барбыта. 344-с СП кыттыбыта. 1944с. бааһырбьгга. 1945с. кэлбитэ. 2001с. өлбүтэ. Япония сэриитигэр кыттан сержант званиялаах буолан «Хорсунун иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыта.
  59. Пономарев Афанасий Николаевич —1902с.т. «Ярославль» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1943с. эргиллибитэ. 1987с. өлбүтэ.
  60. Пономарев Егор Васильевич —1909с.т. 1942с. Амма оройуонуттан барбы­та. 1943с. кэлбитэ. 1987с. өлбүтэ.
  61. Пономарев Николай Данилович-1913с.т. «Бойобуой» колхоз. 1941с. атыр­дьах ыйыгар барбыта. 1942с. кулун тутарга бааһырбыта. Бааһырыытынан 1942с. төннүбүтэ. 1974с. өлбүтэ.
  62. Сидоров Иван Николаевич —1919с.т. 1944с. бэс ыйыгар барбыта. 67-с туспа пулеметнай батальоҥҥа түбэспитэ. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1997с. өлбүтэ.
  63. Скрябин Никита Гаврнльевич —1921с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1941с. атырдьах ыйыгар барбыта. 235-с СД 801-с СП тубэспитэ. 1942с. ыараханнык бааһырбыта. Бааһырыытынан 1942с. төннүбүтэ. 2002с. өлбүтэ. Аҕа дойду сэриитии II степенэ орденнаах.
  64. Скрябин Николай Васильевич II —1912с.т. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 159-с СД 4219-с СП түбэспитэ. 2 төгүл бааһырбыта. 1944с. эргиллибитэ. 1977с. өлбүтэ. Албан Аат 3-с степэнэ орденнаах.
  65. Собакин Иван Петрович —1925с.т. «Бойобуой» колхоз. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1075-с туспа тутуу батальонугар түбэһэн Япо­ния сэриитигэр кыттыбыта. 1950с. кэлбитэ. 1978с. өлбүтэ.
  66. Собакин Савва Николаевич —1927с.т. 1945с. от ыйын 1 күнүгэр барбыта. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1951с. кэлбитэ. 1988с. өлбүтэ.
  67. Собакин Спиридон Тихонович —1894с.т. Партия чилиэнэ. «Бойобу­ой» колхоз председателя. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. Гражданскай сэрии кыттыылааҕа. 153-с биригээдэҕэ түбэспитэ. 1943с. атырдьах ыйыгар бааһырбыта. 1943с. төннүбүтэ. 1968с. өлбүтэ. Албан аат 3-с степэнэ орденнаах.
  68. Спиридонов Григорий Федотович —1919с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. Младшай сержант. 18-с СД 58-с СП түбэспитэ. 1944с. бааһырбыта. 1944с. от ыйыгар эргиллибитэ. 1983с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин» мэтээллээх.
  69. Спиридонов Петр Егорович —1925с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. Ком­сомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. Лейтенант. 325-е гв. танковай самоходнай артиллерийскай полкаҕа кыттан Япония сэриитигэр киирсибитэ. 1946с. эргиллибитэ. 1990с. өлбүтэ. Кыһыл Сулус орденнаах.
  70. Филиппов Петр Иннокентьевич —1911с.т. комсомоллаах. 1944с. бэс ый­ыгар барбыта 91-е саппаас полкаҕа сылдьыбыта. 1945с. кэлбитэ. 1984с.өлбүтэ.
  71. Чепалов Дмитрий Ильич —1910с.т. 1941с. балаҕан ыйыгар Чурапчыттан барбыта. 81-е СП түбэспитэ. Бааһыран 3060-е ЭГ эмтэммитэ. 1943с. эргил­либитэ. 1949с. өлбүтэ.
  72. Чепалов Егор Ильич —1921с.т. 1941с. балаҕан ыйыгар сельпоҕа үлэлии олорон барбыта. 1255-е СП түбэспитэ. 2 төгүл бааһырбыта. 1945с. кэлбитэ. 1970с. өлбүтэ. Кыһыл Сулус орденнаах.
  73. Яковлев Иван Спиридонович —1915с.т. «Эдэр ыччат» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 226-е СД 985-е СП түбэспитэ. 1942с. бааһырбыта. 1289-е ЭГ эмтэммитэ. 1942с. от ыйыгар бааһырыытынан кэл­битэ. 1989 өлбүтэ. «Хорсунун иһин», «Москва обороната» мэтээллээх.
  74. Яковлев Иннокентий Иванович —1927с.т. 1945с. от ыйын 1 күнүгэр барбыта. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 7-е туспа рабочай батальоҥҥа түбэспитэ. 1951с. эргиллибитэ. 1994с өлбүтэ.

Үлэ фронуттан эргиллибиттэрэ:

  1. Афанасьев Гаврил Петрович —1900с.т. «Бойобуой» колхоз. 1943с. бэс ый­ыгар барбыта. 1945с. кэлбитэ. 1970с. өлбүтэ.
  2. Баягантаев Ванифатий Александрович —1906с.т. 1943с. бэс ыйыгар райисполкомҥа үлэлии олорон барбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1982с. өлбүтэ.
  3. Блинов Алексей Гурьевич —1902с.т. 1942с. Намтан ыҥырыллыбыта. 1942с. ыалдьан төннүбүтэ. 1947с. өлбүтэ.
  4. Дьячковский Иван Николаевич —1909с.т. 1943с. ыҥырыллыбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1980с. өлбүтэ.
  5. Ермолаев Николай Ильич —1906 с.т. 1941с. балаҕан ыйыгар Дьокуускайтан барбыта. 1943с. бааһыран эргиллибитэ. 1958с. өлбүтэ.
  6. Захаров Евсей Егорович —1905с.т. «Бойобуой» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1943с. кэлбитэ. 1982с. өлбүтэ.
  7. Захаров Егор Федорович —1905с.т. 1943с. күһүн ыҥырыллыбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1952с. өлбүтэ.
  8. Захаров Николай Николаевич —1899с.т. «Чкалов» колхоз. 1943с. бэс ый­ыгар барбыта. 1944с. эргиллибитэ. 1980с. өлбүтэ.
  9. Коркин Дмитрий Иванович —1902с.т. «Эдэр ыччат» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1944с. кэлбитэ. 1986с. өлбүтэ.
  10. Коркин Николай Васильевич —1894с.т. «Бойобуой» колхоз. 1943с. от ыйын 16 күнүгэр барбыта. 1944с. эргиллибитэ. 1985с. өлбүтэ.
  11. Матвеев Афанасий Константинович —1924с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1944с. от ыйыгар барбыта. 1944с. олунньуга төннүбүтэ. 1999с. өлбүтэ.
  12. Матвеев Иннокентий Константинович —1923с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1942с. атырдьах ыйыгар барбыта. 1944с. эргиллибитэ. 2007с. өлбүтэ.
  13. Николаев Василий Афанасьевич —1903с.т. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1945с. кэлбитэ. 1962с. өлбүтэ.
  14. Новгородов Петр Иванович —1916с.т. 1943с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 1944с. эргиллибитэ. 1987с. өлбүтэ.
  15. Павлов Иннокентий Васильевич-1910с.т. 1942с. ыҥырыллыбыта. 1943с. эргиллибитэ. 1982с. өлбүтэ.
  16. Решетников Григорий Николаевич —1921с.т. МТС суоппара. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1945с. төннүбүтэ. 1969с. өлбүтэ.
  17. Гордеев Иннокентий Гаврильевич — өлбүттэргэ суруллубута.

Аҕа дойду сэриитин I-кы, II –c степенэ  орденнаахтар

Захарова Вера Кирилловна

Өлүөхүмэ  оройуонугар  1921  с.  төрөөбүтэ.  Оскуолаҕа  6-с  кылааска  диэри  Чурапчы  оскуолатыгар  үөрэммитэ.  Төрөппүт  аҕата  Кирилл  Петрович  Кытаанах нэһилиэгин киһитэ, улуус интеллигенэ, учуутал этэ.Вера  Захарова  Дьокуускайга  оскуоланы  бүтэрэн  баран,  Аҕа  дойду  сэриитэ  саҕаламмытын  кэннэ,  медицинскэй  сестралар  курстарыгар,  авиа-кулуупка үөрэммитэ.  Сэриилэһэр  армияҕа  тылланан  бара  сатыыра.  Кэлин  комсомол Обкомугар инструкторынан үлэлии сылдьан,  1944с. атырдьах ыйын 24 күнүгэр, дьэ баҕата туолбута. Анна Ременникова, Лена Дворенкина уонна Вера Захарова пилот дуоһунаһынан, сэриилэһэр фроҥҥа барар буолбуттара.Сэриилэһэр  армияҕа  тиийэн,  141-с  авиаполкаҕа  1-кы  Белорусскай  фроҥҥа, У-2 самолет пилота буолбута. Кыракый самолет икки оборонаны уҥуордаан үксүн бартыһааннарга  тиийэрэ.  Барарыгар  эмп-томп,  эҥин  араас  наадалаах  тэриллэри илдьэрэ. Төннөрүгэр бааһырбыттары ылара.Биир оннук сырыыга, төннөн  истэҕинэ, өстөөхтөр самолету суулларбыттара. Бэйэтин билиэн ылбыттара.Билиэнтэн 1945 с. тохсунньуга быыһаммыта. Бэйэтин чааһын көрдөөн-көрдөөн, Берлин куорат чугаһыттан булбута. Элбэх эрэйдээх-мускуурдаах эрийсиилэр кэннилэриттэн, В. Захарова эмиэ летчик буолан көтөр быраабы ылбыта. Бааһырыар диэри, сорох күн 3-4 фронт линиятын туоруура. Самолетун суулларыахтарыгар диэри, 98 төгүл бойобуой көтүүнү толорбута.1965 сыллаахха, немецкэй фашизмы Кыайыы 20 сылынан, саха кыыһа, летчик В.К. Захарова Аҕа дойду сэриитин I-кы степенэ орденынан наҕараадаламмыта.

Лазарев Семен Дмитриевич

Кытаанах нэһилиэгэ (1920-1990). Комсомол чилиэнэ. 1942 с. бэс ыйыгар бэбиэскэ туппута. Уралга саппаас чааска сулууспалыы сылдьан, 20-е туспа хайыһар бригадатыгар түбэспитэ. Новгородскай уобалас Старай Русса оройуонугар сэриигэ бастакы сүрэхтэниитин ааспыта. Чэпчэкитик бааһыран эмтэммитэ. Үтүөрэн баран, 26-е с.д. 87-е с.п. састаабыгар, эмиэ иккистээн, Старай Русса оройуонугар инники кирбиигэ тиийбитэ.Сэрии хонуутугар стрелок быһыытынан, 1 -кы Ударнай Армия Хотугулуу-Арҕаа фронугар ити курдук Старай Руссаҕа, икки сырыыга иккиэннэригэр кырыктаах кыргыһыыларга кыттыбыта.1943 с. бүтүүтэ ыараханнык бааһырбыта. 1944 с. олунньуга сэрии инбэлиитэ буолан дойдутугар эргиллибитэ.Аҕа дойду сэриитин  II-с степенэ орденнаах.

Новгородов Сидор Федорович (Дмитриевич)

Гвардия старшината, Кытаанах нэһилиэгэ (1913-1947). 1941 с. атырдьах ыйыгар Алдан куораттан ыҥырыллыбыта. 25-с гвард. стр. корпус коменданскай ротатыгар адьютанынан 73-с с.д. 58-с с.п. сулууспалаабыта.Дойдутугар 1946 с. эргиллибитэ, бэрт кылгастык олорон өлбүтэ.С. Новгородов хайдах сэриилэһэн правительственнай наҕараадалары ылбытын туһунан орденнарга түһэриллибит лиистэргэ сиһилии суруллубуттар:«Гв. старшай сержана Новгородов Сидор Дмитриевич Коменданскай чааска 1943 с. ыам ыйыттан сулууспалыыр. Бу кэмҥэ таб. Новгородов үчүгэй үлэлээх отделения командирынан буолла. Киниэхэ массыыналар колонналарын салайар сорудах турбута. Өстөөҕү эккирэтэн айаннааһыҥҥа, тэскилиир, биитэр тоһуур оҥорор кэмнэригэр биһиги транспорбыт чуолкай бэрээдэги тутуһарын олохтоон, өстөөх транспорга ханнык даҕаны хоромньуну оҥорбото. Өстөөх быстах саба түһүүтүгэр таб. Новгородов салалтатынан кыра бөлөх тэриллэн утарсан өстөөхтөрү чугаһаппатылар.Сэриилэһии түмүгэр 16 өстөөх саллаатын өлүгэ хаалла, 3 немец офицера билиэн ылылынна. Инньэ гынан транспорт мэһэйэ суох сөптөөхтүк айаннаан кэллэ.Таб. Новгородов Кыһыл Сулус орденынан наҕараадаланарыгар туруорсабын.Коменданскай рота командира, гвардия старшай лейтенана Петров».«Кыһыл Сулус орденынан наҕараадалыыбын.25-с гвард. с.п. командующайа генерал-майор, Советской Союз геройа Сафулин.26.09.1944 с.».«… Сынньанары, утуйары умнан туран, маннык ыарахан айаннаах маршрутка генеральскай, старшай офицерскай састааптарга бородуукта, уу, оттук саппаастарын, харгыһа суох саппааһыран иһэргэ дьулуһан, стрелковой корпус салалтата быстарыыта суох үлэлиирин
   Саамай ыарахан түгэннэр, корпус командованиета ыраах инники диэки урутаан барыытыгар — складтар, кухня, бензин суоҕуттан тардыллан, биитэр, кыайан туоратыллыбат өрүстэргэ кэлэн хаайтарыытын кэмигэр аһы-үөлү, ууну атын даҕаны наадалаахтары бириэмэтигэр тириэрдэн испитэ.Инники кимэн киириигэ айаннааһыҥҥа, командование сорудаҕын туйгуннук толоруутун иһин, Аҕа дойду сэриитин I-кы степенэ орденынан наҕараадалыырга көрдөһөбүн.Коменданскай рота командира лейтенант Агафонов.18.09.1945с.».«…57-с стр. корпус 081/н бирикээһинэн 21.09.45 с. Аҕа дойду сэриитин II-с ст.  Орденынан наҕараадаланна».

Скрябин Никита Гаврильевич

Кытаанах нэһилиэгэр 1921 с. төрөөбүтэ.НПУ-ны үөрэнэн бүтэрбитэ. Учуутал. 1941 с. атырдьах ыйын 27 күнүгэр Дьокуускай куораттан сэриигэ ыҥырыллыбыта. Бэрт кылгастык сэриилэһэр ньымаҕа үөрэнэ түһээт, Хотугулуу-Арҕаа фроҥҥа сэрии хонуутутар тиийбитэ. 1-кы ударнай армия 235-с с.д. 801-с с.п. сулууспатын саҕалаабыта.1942 с. сэрии инбэлиитэ буолан дойдутугар эргиллибитэ. Н.Г. Скрябин орденын туох иһин ылбыт эбитий?Өстөөх уонна биһиги дьоммут икки ардыларыгар биһиги ручной пулемеппут хаалан хаалбыт. Ону сорудах быһыытынан, красноармеец Никита Скрябин таһаарар буолбут. Пулемету немецтэр кыраҕытык кэтээн сыталлара. Никита ону билэр этэ. Хаххалаах сиринэн күлүктэнэн пулеметка чугаһаабыта. Оҥостон-оҥостон баран, туох баар кыаҕынан ыстанан тиийэн пулемету биир илиитинэн, иккис илиитинэн дискэни харбаан ылаат, төттөрү ыстаммыта. Өстөөх чыпчылыйыах эрэ түгэнэ хойутаан, баһырхай уоту аспыта. Сорудах туолбута. Аҕа дойду сэриитин II-с степенэ орденынан наҕараадаламмыта. Ол эрээри, наҕараадатын дойдутугар кэлэн баран 1951 с. туппута. Сэрии кэнниттэн Никита Гаврильевич пенсияҕа тахсыар диэри учууталлаабыта.

Кыһыл Сулус орденнаахтар

Новгородов Афанасий Григорьевич

Гвардия старшай сержана, Кытаанах нэһилиэгэ (1914-1979 сс.). Комсомоллаах.Учууталлыы сылдьан, 1941 с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр Ийэ дойду көмүскэлигэр аттаммыта.588-с саппаас полкатыгар түбэспитэ. Сотору 188-с с.д. 595-с с.п. кэлин 286- с с.п. 417-с минометнай полкаҕа кыттан, фашистскай халабырдьыттары утары сэриилэспитэ. Түөрт төгүл бааһырбыта. Сэриилэспит кэмигэр, үксүн Старай Русса оройуонугар буолбут-кыргыһыыларга кыттыбыта. Бэйэтин батальонугар биллэр бэргэн ытааччы — снайпер буолбута.Ол курдук, А. Новгородов өстөөх «кэҕэлэрин» — хойуу лабаалаах бэс маска ыттан тахсан саһан олорон, биһиги дьоммутун тэһитэ ытыалыыр снайпердары бултаһара. Икки өттүттэн бэргэн ытааччылар икки ардыларыгар кытаанах киирсии буолара.Старшай сержант А.Новгородов взвод  командирын көмөлөһөөччүтэ этэ. Үгүстүк взводу хамаандалаан, инники диэки кимэн киириини салайбыта. Өстөөхтөр күүппэтэх өттүлэринэн саба түһүтэлиирэ. Онуоха, сахалыы сылыктааһын, мындыр өй улахан оруолу ылара. Афанасий  Григорьевич  дойдутугар  1945  с.  эргиллибитэ.  Эйэлээх  олоххо учууталынан,  иитээччинэн,  кэлин  эргиэн  тиһигэр  үлэлээбитэ.  Советскай  эргиэн туйгуна этэ.Чурапчыга олорон,  1979 өлбүтэ.

Парфенов Петр Васильевич

Гвардия младшай лейтенана. Кытаанах нэһилиэгэр 1917 с. төрөөбүтэ. Комсомоллаах. Учуутал. ЧПУ-ны үөрэнэн бүтэрбитэ.Аҕа дойду Улуу сэриитигэр 1942 с. бэс ыйын 20 күнүгэр ыҥырыллыбыта. Ураллааҕы Байыаннай уокурукка саппаас чааска, 21 -с туспа хайыһар бригадатыгар байыаннай бэлэмнэниини барбыта. Инники кирбиигэ ити бригадаҕа связист быһыытынан сэриигэ киирбитэ. 1943 с. кулун тутар 18 күнүгэр Старай Русса оройуонугар бааһырбыта.Госпитальтан үтүөрэн тахсан баран, 23-с гв.с.д. 66-с с.п. түбэһэн, 2-с Прибалтийскай фроҥҥа тиийбитэ.1944 с. тохсунньуга С.М. Киров аатынан 1-кы Ленинградскай пехотнай училищеҕа үөрэнэр буолбута. 1945 сыл муус устар 14 күнүтэр үөрэҕин бүтэрэн, младшай лейтенант званиетын ылбыта. 2-с Прибалтийскай фроҥҥа сулууспалаабыта.1945 с. ыам ыйыгар демобилизацияланан, дойдутугар эргиллибитэ. Онтон ыла педагогическай үлэҕэ олоҕун анаабыта.1970 с. Парфенов П. В. Кыһыл Сулус орденынан наҕараадаламмыта.

Пахомов Василий Андреевич

Гвардия ефрейтора, Кытаанах нэһилиэгэ (1915-1984 сс.).Аҕа дойду сэриитигэр 1942 с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. Бастаан, саппаас чааска минометчик идэтигэр үөрэммитэ. Инники кирбиигэ 53-с корпус 294-с минометнай полкатыгар кыттан сэриигэ киирбитэ.Курскай-Орловскай Тоҕой сэриитигэр, Белгород куорат аттыгар маҥнайгы сүрэхтэниитин ылбыта. Белгородскай уобалас, Украина территорияларын босхолоһон, салгыы бырааттыы Европа государстволарын сирин-уотун немецкэй талабырдьыттартан ыраастаспыта.1944 с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр ыараханнык бааһырбыта. Госпитальтан үтүөрэн тахсан, салгыы инники кирбиигэ киирбитэ.Саха хорсун буойуна өстөөҕү Берлиҥҥэ тиийэ эккирэтэн тиийбитэ. Берлини ылсыбыта. Улуу Кыайыы өрөгөйүн манна көрсүбүтэ.Саха хоһуун буойуна Кыһыл Сулус орденынан, «Хорсунун иһин», «Бойобуой үтүөлэрин иһин», «Варшаваны босхолооһун иһин», «Берлини ылыы иһин» медалларынан наҕараадаламмыта. Кыайыы-хотуу кынаттанан, төрөөбүт дойдутугар 1946 с. демобилизацияланан төннүбүтэ.Василий Андреевич 1984 с. өлбүтэ.

Сидоров Пантелеймон Романович

Лейтенант. Кытаанах нэһилиэгэ (1917-1944 сс.). Партия чилиэнэ. Сэрии иннинэ Кытаанах оскуолатыгар учууталынан үлэлээбитэ.1941 с. Кыһыл Армия кэккэтигэр ыҥырыллан, Иркутскай куоракка байыаннай бэлэмнэниини барбыта.Младшай лейтенаннары бэлэмниир училищены бүтэрэн, 561 -с артиллерийскай- минометнай полкаҕа взвод командирынан сэриигэ кыттыбыта.Орденынан наҕараадалыыр лиискэ маннык суруллубут:
«…1944 с. от ыйын 17 күнүгэр Латвия сиригэр, Освел дэриэбинэ иһин кыргыһыыга өстөөх күүстээх артиллерийскай уонна минометной ытыалааһынын аннынан, танканы утары лейтенант Сидоров командирдаах взвод, остоох пехотатын утары уоту аһарын тохтоппотоҕо, кини взводун сэрииһиттэрэ 3 станковой пулемету, 5 ручной пулемету, 1 станковой пулемет расчетун барытын уонна 40 фашиһы суох оҥорбуттара. Табаарыс Сидоров алдьаммыт телефоннай сибээс линиятын булан салҕааһыҥҥа актыыбынайдык ылсан үлэлээбитэ. Кини взвода уот кыргыһыы аннынан 12 алдьаныыны булан холботолообута. Өстөөх обороната тоҕу -көтүллүбүтэ».Лейтенант Сидоров 1944 с. атырдьах ыйын 6 күнүгэр сэриилэһэ сылдьан өстөөх буулдьатыттан сырдык тыына быстыбыта. Кини көмүс уҥуоҕа Латвийскай ССР, Лиаград оройуонун, Зилими дэриэбинэтигэр көмүллүбүтэ.22-с армия командующайын 1944 с. атырдьах ыйын 5 к. 025/н №-дээх бирикээһинэн, Кыһыл Сулус орденынан наҕараадаламмыта.

Спиридонов Петр Егорович

Лейтенант. Кытаанах нэһилиэгэ (1925-1990 сс.). Комсомоллаах. ЧПУ студена.1943 с. педучилищеҕа үөрэнэ сылдьан, Кыһыл Армия кэккэтигэр ыҥырыллыбыта.Забайкальскай Байыаннай уокурукка 385-с, 582-с, 42-с с.п. сулууспалаабыта. П. Спиридонов 1945 с. ыам ыйыгар М.Ф. Фрунзе аатынан 2-с Киевтээҕи Кыһыл Знамялаах самоходнай-артиллерийскай училищены үөрэнэн бүтэрбитэ.Училище кэнниттэн, Забайкальскай Байыаннай уокурукка лейтенант званиелаах, СУ-152 самоходнай артиллерияҕа механик-водитель дуоһунаһыгар ананан эргиллибитэ.Империалистическай Японияны утары сэриигэ 138-с ыарахан самоходнай- артиллерийскай полкаҕа сулууспалаабыта, сэрии түмүктэниэр диэри сылдьыбыта.Офицер П. Спиридонов Кыһыл Сулус орденынан наҕараадаламмыта.1946 с. атырдьах ыйыгар дойдутугар эргиллибитэ. Пенсияҕа тахсыар диэри, бэйэтин оройуонугар учууталынан, иитээччинэн өр сылларга үлэлээбитэ.П. Е. Спиридонов Чурапчыга олорон, 1990 с. өлбүтэ.

Чепалов Егор Ильич

Кытаанах нэһилиэгэ (1921-1970 сс.). 1941 с. нэһилиэгэр сельпо рабочайынан үлэлии сылдьан, Кыһыл Армия кэккэтигэр ыҥырыллыбыта.Бастаан, 20-с саппаас полкаҕа, гужетранспортнай ротаҕа түбэспитэ.Сэрии инники кирбиитигэр 63-с туспа гужетранспортнай ротаҕа кыттан киирбитэ.1942 с. кулун тутар 10 күнүгэр ыараханнык бааһырбыта. Госпитальга сытан эмтэнэн, үтүөрэн, иккистээн инники кирбиигэ киирбитэ. Бу сырыыга 22-с туспа кабельнай-шестовой ротаҕа түбэспитэ. Бу рота дьарыга «иккис эшелон» курдук этэ гынан баран, син-биир инники линияҕа киирэ турдаххына сатанара.Егор Ильич 1943 с. балаҕан ыйыгар иккистээн ыараханнык бааһырбыта.1945 с. алтынньыга дойдутугар эргиллибитэ. Кэлин Булуҥ оройуонугар олохсуйбута. Онно олорон, 1970 с. өлбүтэ.Е.И.Чепалов Кыһыл Сулус орден кавалера.

Албан Аат орденнаахтар

Ноев Дмитрий Васильевич

Кытаанах нэһилиэгэ (1899-1943 сс.). 1942 с. бэс ыйыгар, Нам оройуонуттан ыҥырыллан фроҥҥа барбыта. Фронт инники кирбиитигэр 43-с армия 91-с стрелковай корпуһугар, ол кэнниттэн 114-с стрелковай Бригадаҕа сулууспалаабыта.Дмитрий Васильевич төһө да сааһырдар, атыттартан итэҕэһэ суох сэриилэспитэ.Орденынан наҕараадалыыр лиискэ маннык суруллубут: «…таб. Ноев Д.В. 1-кы Прибалтийской фронт 91-с стрелковай корпуһун командованиетын 1943 с. сэтиннъи 2 күнүгэр 016 №-дээх бирикээһинэн, Албан Аат III-с степенэ орденынан наҕараадаланна.Таб. Ноев Витябскай уобалас, Сурашскай оройуонугар турар 208,7 үрдэли өстөөхтөртөн былдьаан ылар сорудаҕы толоро 7.11.1943 с. хас да төгүл утары атаакаҕа кииристэ.Өстөөх автоматчиктара утары атаакаҕа киириилэрин төттөрү оҕустулар. Ноев бэйэтэ ол түгэҥҥэ биэс фашиһы өлөрдө».Д.В. Ноев 1943 с. ахсынньы 20 күнүгэр сэрии хонуутугар төрөөбүт Ийэ дойдутун чиэстээхтик көмүскүү сылдьан сырдык тыына быстыбыта. Кини уҥуоҕа Смоленскай уобалас Праннэн хуторга көмүллүбүтэ.Дмитрий Васильевич Албан Аат III-с степенэ орденынан наҕараадаламмыта.

Оконешников Егор Николаевич

Кытаанах нэһилиэгэ (1918-1992 сс.). Дойдутуттан, Каганович аатынан колхозтан 1941 с. атырдьах ыйыгар сэриилэһэр ньымаҕа үөрэнэ түһээт, Москва анныгар буола турар сэриигэ тиийбитэ. Юхново дэриэбинэ иһин сэриигэ сапер быһыытынан кыттыбыта. 93-с с.д. 51-с с.п сулууспалаан, Тула куорат чугаһыгар хабыр хапсыһыыга киирсибитэ. Бу сыл алтынньыга бааһырбыта. Госпиталь кэнниттэн салгыы сэриилэспитэ. 1943 с. ахсынньыга иккистээн бааһырбыта.Үтүөрэн, Ленинград куорат иһин сэриигэ ыытыллыбыта. 864- с с.п. састаабыгар киирсэн Ленинград блокадатын тоҕо көтөр операцияҕа кыттыбыта. 1944 с. тохсунньу 14 күнүгэр үһүстээн бааһырбыта. Бу күн Ленинградскай, Волховскай фроннар, Балтийскай Муоратааҕы Байыаннай флот  бары холбоһон, Ленинград куорат блокадатын көҥү  көтөр операциялара саҕаламмыта.Егор Оконешников бааһырыыттан, сэрии инбэлиитэ буолан дойдутугар эргиллибитэ.Албан Аат орденынан наҕараадаланар лиискэ суруллубут: «…1941 сыл сэтинньиттэн 1944 с. тохсунньу 14 күнүгэр диэри тохтообокко кэриэтэ, сэрии инники линиятыгар сылдьан үгүс охсуһууларга актыыбынайдык кыттыбыта. Үс төгүл бааһырбыта. Госпитальга сытан эмтэнэн, үтүөрэн фроҥҥа эргиллэн испитэ. 14.01.1944 с. снаряд осколкатыгар хаҥас санныгар табыллан ыараханнык бааһырбыта. Ити түмүгэр, хаҥас илиитэ туһалаабат, илиитинэн тугу да туттубат буолбута.Төһө даҕаны инбэлиит буоллар, дойдутугар колхоз үлэтигэр күүһэ кыайарынан кыттыбыта. Чурапчы оройуонун военкома майор Сотников.24.03.1965с.».Егор Николаевич Албан Аат III-с степенэ орденынан наҕараадаламмыта.

Скрябин Николай Васильевич

Кытаанах нэһилиэгэ (1912-1977 сс.). Дойдутуттан 1942 с. бэс ыйыгар фроҥҥа атаарыллыбыта.Хотугулуу-Арҕаа фронҥа тиийбитэ. 159-с с.д. 421-с с.п. кыттан сэриигэ киирбитэ. Новгородскай, Калининскай уобалас сирдэригэр сэриигэ кыттыбыта. Икки төгүл бааһырбыта. Иккис бааһырыыта — ыараханнык. Ити содулуттан, инбэлиит буолан, 1944 с. дойдутугар эргиллибитэ.Наҕараадалыырга көрдөһөр сурукка суруллубут: «…159-с с.д. 421-е с.п. рядовойа Скрябин Н.В. 1942 с. сэтинньиттэн 1944 с. кулун тутар 28 күнүгэр диэри, Аҕа дойду сэриитин инники кирбиилэригэр — Калининскай, 1-кы Прибалтийскай фроннарга тохтобула суох сэрии хонуутугар сырытта. Хаста да бааһырда.1944 с. кулун тутар 28 күнүгэр сэриилэһэ сылдьан ыараханнык бааһырбыта. Мина оскуолката уҥа санныгар таппыта. Окумалын сүһүөҕүн тоҕу көтөн уҥа илиитэ туттарарыгар улаханнык мэһэйдиир буолбут.Бааһырыыттан сэрии иккис группалаах инбэлиитэ буолан дойдутугар төннүбүт. Чурапчы оройуонун военкома Сотников.25.03.1965 с.».Н.В. Скрябин Албан аат III-с степенэ орденынан наҕараадаламмыта.

Собакин Спиридон Тихонович

Кытаанах нэһилиэгэ (1894-1968 сс.). Кыһыл бартыһаан. БСК/б/П чилиэнэ. Нэһилиэгэр «Бойобуой» колхозка барабылыанньа председателинэн үлэлии олорон, 1942 с. атырдьах ыйын 19 күнүгэр Кыһыл Армия кэккэтигэр ыҥырыллыбыта.Уруккута кыһыл бартыһаан, бу сырыыга — Аҕа дойдуну көмүскүүр сэриигэ өйүн-санаатын, күүһүн-күдэҕин ууран туран, охсуһарга оҥостон барбыта. Бу кэмнэ Спиридон Тихонович 48 саастааҕа. Саппаас чааска, үөрэнэн, бэлэмнэнэн баран, 5-с армия 153-г стрелк. бригадатыгар кыттан инники кирбиигэ тиийбитэ1943 с. Аҕа дойду сэриитин историятыгар киирбит Курскайдааҕы сэриигэ кыттыбыта.Икки сэрии байыаһа Спиридон Тихонович хорсун сэрииһитин көрдөрөн, Албан аат III-с орденынан, «Хорсунун иһин» медалынан наҕараадаламмыта.Гражданскай, Аҕа дойду сэриилэрин кыттыылааҕа С.Т. Собакин 1968 с. өлбүтэ.

Бойобуой мэтээллээхтэр

Владимиров Григорий Гаврильевич

Мл. сержант. 1919 с.т. «Бойобуой» колхоз чилиэнэ. 1939 с. СНБО үөрэнэн бүтэрэн баран салҕыы байыаннай сулууспаҕа сылдьыбыта. 14.08.1941 с. Иркутскайтан ыҥырыллыбыта. 449-с СП кыттан Смоленскай туһаайыытынан сэриигэ киирбитэ. 13.08.41 с. уонна 19.06.42 с. бааһырбыта. 4514 №-дээх ЭГ эмтэммитэ. 1942 с. балаҕан ыйыгар инбэлиит буолан эргиллибитэ. Оройуон оскуолаларыгар военругунан, воспитателинэн үлэлээбитэ. Кэлин колхоһугар араас үлэлэргэ үлэлээбитэ. 1973 с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин» мэтээллээх.

 Владимиров Николай Гаврильевич

1914 с. т. «Бойобуой» колхоз чилиэнэ. 15.08.1941 с. ыҥырыллыбыта. 124-с туспа танковай биригээдэҕэ, кэлин 1580-с туспа танковай ротаҕа кыттан сэриигэ киирбитэ. 29.03.1942 с. бааһырбыта. 1855 №-дээх ЭГ сыппыта. Тихвин, Бийскэй куораттарга эмтэммитэ. 14.10.1942 с. инбэлиит буолан эргиллибитэ. Бастаан Дьокуускайга театрга, кэлин колхоһугар, совхозка араас үлэҕэ сылдьыбыта. 1984 с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин» мэтээллээх.

Захаров Иван Лукич

Мл. лейтенант. 1917 с. т. 1941 с. партия чилиэнэ. 01.08.1943 с. Өлүөхүмэҕэ МТС-ка политчааска үлэлии олорон ыҥырыллыбыта. Иркутскайга офицерскай оскуоланы бүтэрбитэ. 1944 с. Карельскай фроҥҥа 29-с туспа зенитнай- пулеметнай батальоҥҥа кыттан Прибалтикаҕа сэриилэспитэ. Польшаҕа генерал Власов резиденциятын харабыллааһыҥҥа кыттыбыта. 1945 с. эргиллэн кэлбитэ. Дьокуускайга араас эппиэттээх үлэлэргэ: «Холбоско», коммунальнай хаһаайыстыба үлэһиттэрин профсоюһун председателэ. 1993 с. ахсынньыга өлбүтэ. «Заполярья оборонатын иһин» мэтээллээх, СР норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ.

Захаров Роман Егорович

Гв. сержант. 1908 с.т. Партия чилиэнэ. 16.03.1943 с. Чурапчытааҕы «Социализм суола» хаһыакка үлэлии олорон ыҥырыллыбыта. 467-с, 78-с минометнай полкаларга кыттан Киев, Житомир, Ровно, Львов, Варшава, Краков куораттары босхолоспута. Одер, Нейсе, Шпрее өрүстэри туораан Эльбаҕатиийбитэ. Курскай тоҕой сэриитин кыттыылааҕа. Сэриини Чехия сиригэр Прага куоракка түмүктээбитэ. 20.09.1945 с. эргиллибитэ. Анаабыр, Абый, Аллайыаха, Чурапчы оройуоннарыгар партия райкомнарыгар үлэлээбитэ. 1982 с.өлбүтэ. «Хорсунун иһин», «Праганы босхолооһун иһин», «Берлини ылыы иһин мэтээллэрдээх.

Захарова Мария Егоровна

1916 с. т. Дьокуускайтан 1940 с. Ленинградка театральнай институкка үөрэнэ тиийбитэ. 1941 с. атырдьах ыйыттан оборона үлэтигэр кыттыбыта. Салгыы сэрии сэбин оҥорор собуокка үлэлээбитэ. 1942 с. Ладожскай күөлү туораан эргиллибитэ. Дьокуускайга олохсуйан араас үлэлэргэ үлэлээбитэ. 1982 с. өлбүтэ. «Ленинград обороната» мэтээллээх.

Коркин Николай Михайлович

Младший лейтенант. 1911 с.т. ЧПУ-ну бүтэрбитэ. Учууталлыы олорон 15.08.41 с. ыҥырыллыбыта. Иркутскайга 57-с СД 105-с СП офицерскай оскуолаҕа — Курска үөрэммитэ. 65-с туспа танканы утарар дивизиоҥҥа кыттан Карельскай фроҥҥа сэриигэ киирсибитэ. Бааһырбытын кэнниттэн 44-с туспа биригээдэҕэ 35 №-дээх ыскылааттан транспортнай поезд начальнигынан үлэлээбитэ. 1949 сыл эргиллибитэ. Идэтинэн оройуон оскуолатыгар учууталлаабыта. 1967 с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин», «Бойобуой үтүөлэрин иһин», «Сталинград обороната» мэтээллэрдээх.

Лебедев Петр Терентьевич

1921 с.т. Ярославскай аатынан колхоз чилиэнэ. 20.06.1942 с. ыҥырыллыбыта. 20-с ТХБР, 1714-с туспа зенитнай- артиллерийскай полка, 30-с СД 499- с туспа медсанбакка кыттан сэриигэ киирсибитэ. 13.05.1946 с. эргиллибитэ. Нэһилиэгэр олоро түһэн баран Чурапчытааҕы райсоюзка, салгыы Аллараа Бэстээх «Холбостооҕу» базатыгар бухгалтердаабыта. 1977 с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин», «Бойобуой үтүөлэрин иһин», «Москва обороната» мэтээллэрдээх.

Максимов Семен Михайлович

1917 с. т. ЧПУ-ну бүтэрбитэ. Хадаар оскуолатыгар учууталлыы олорон 07.09.41 с. ыҥырыллыбыта. Арҕаа фроҥҥа 584-с СП кыттан сэриигэ киирсибитэ. 1942 сыл тохсунньуга чэпчэкитик бааһырбыта.Эмтэнэн үтүөрэн Соҕурулуу-Арҕаа фроҥҥа 81-с СД 202- с СП түбэспит. 1942 сыл кулун тутар 13 күнүгэр иккистээн ыараханнык бааһырбыта. Өр кэмҥэ хараллыбакка сытан аны эбии атаҕын үлүппүтэ. Саратов куоракка 1674-дээх ЭГ эмтэммитэ. Дойдутугар инбэлиит буолан 1942 сыл от ыйыгар атаарыллыбыта.Дойдутугар ылбыт идэтинэн оройуон оскуолаларыгар учууталлаабыта. Өр кэмҥэ Болтоҥо оскуолатыгар сэбиэдиссэйдээбитэ. 1986 сыллаахха ыалдьан өлбүтэ. «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.

 Парфенов Гаврил Ионович

1911 с.т. «Кыһыл сэрииһит» колхоз чилиэнэ. 07.09.1941 с. ыҥырыллыбыта. 81-с СД 202- с СП уонна бу дивизия 53-с СП (21-с армия) кыттан сэриигэ киирсибитэ. Харьков куорат туһаайыытынан сэриилэспитэ.14.02.1942 с. бааһырбыта. 1942 с. инбэлиит буолан эргиллибитэ. Дойдутугар заготовителинэн, Сэбиэт председателинэн, продавеһынан, биригэдьииринэн үлэлээбитэ. 1989 с. өлбүтэ. «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.

Петров Иннокентий Афанасьевич I

Ст. сержант. 1915 с.т. Танда Бахсы. ЧПУ-ну бүтэрбитэ. 20.08.42 с. Мугудай оскуолатыгар учууталлыы олорон ыҥырыллыбыта. 65-с туспа самоходнай полкаҕа, 6-с армия 341-с СП, 171- с СД 1019-с СП кыттан сэриигэ киирбитэ. 31.05.44.с. бааһырбыта. 3160 №-дээх ЭГ эмтэммитэ. 25.10.45 с. эргиллибитэ. Идэтинэн оройуон оскуолаларыгар учууталлаабыта. 2001 с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин мэтээллээх.

Петров Николай Николаевич I

Ст. сержант. 1915 с.т. Каганович аатынан колхоз чилиэнэ. Комсомоллаах. СНБО үөрэхтээх. Байыаннай сулууспалаах. Онон сэрии саҕаланаатын кытта инники кирбиигэ тиийбитэ. Бастаан Москва анныгар сэриигэ киирбитэ. 1943 с. Харьков к. иһин сэриилэспитэ. 1945 с. бүтүүтэ армияттан босхоломмута. Дойдутугар ситэ тиийбэккэ бааһырыытынан Дьокуускай к. өлбүтэ (1946 с. ыам ыйыгар). «Варшаваны босхолооһун иһин» мэтээллээх. Верховнай командованиеттан 9 төгүл ылбыт хайҕал суруктаах.

Спиридонов Григорий Федотович

Мл. сержант. 1919 с.т. ЧПУ-ну бүтэрэн учуутал идэтин ылбыта. Оройуон оскуолаларыгар учууталлаан баран 24.06.43 с. оройуоҥҥа физкультура уонна спорт председателинэн үлэлии олорон ыҥырыллыбыта. Белорусскай фроҥҥа 18-с СД 58-с СП кыттан сэриигэ киирсибитэ. Орша, Борисова, Минскэй куораттары босхолоспута. Березина өрүһү туораабыта. 17.07.1944 с. бааһырбыта. 30.07.1944 с. инбэлиит буолан эргиллибитэ, идэтинэн учууталлаабыта, Одьулууҥҥа детсадка үлэлээбитэ. Фотограф. 11.12.1983 с, өлбүтэ. «Хорсунун иһин» мэтээллээх.

 Яковлев Иван Спиридонович

1915 с.т. Чкалов аатынан колхоз чилиэнэ. 07.09.1941 с. райисполкомна секретардыы олорон ыҥырыллыбыта. 38-с армия 985-с СД 226-с СП кыттан сэриилэспитэ. Москва куораты көмүскээһиҥҥэ, Белгород- Харьков туһаайыыларынан сэриигэ кыттыбыта. 25.04.1942 с. сэттэ сиринэн оскуолканан бааһырбыта. Тамбов, Воронеж куораттарга эмтэммитэ. 09.07.1942 с. эргиллибитэ (инбэлиит буолан). Райисполком секретарынан, нэһилиэктэргэ сэбиэт председателинэн үлэлээбитэ. 1989 с. өлбүтэ. «Хорсунун иһин», «Москва обороната» мэтээллэрдээх.

Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат!

Кытаанах нэһилиэгин Аҕа дойду сэриитин кыттыылаахтара

Хаҥастан уҥа олороллор: Скрябин Никита Гаврильевич, Нестерев Илья Михайлович, Лазарев Семен Дмитриевич, Парфенов Гаврил Ионович уонна Леонтьева Мотрена Семеновна

Туһаныллыбыт литература

1. Алаас буойун уолаттара:  Кытаанах, Танда — Бахсы 1941-1945сс./ хомуйан оҥордулар: Е.П. Скрябина [уо.д.а]. — Дьокуускай: Издатель В.Д. Макеев, 2020.

2. Павлов, Иван Михайлович.
Албан ааттара өлбөөдүйбэт / И. М. Павлов ; [хомуйан оҥордо А. А. Захаров ; ред. сэбиэт: Я. П. Оконешников, М. Н. Матвеева, М. В. Дьячковскай ; аан тыл А. Т. Ноговицын, Я. П. Оконешников]. — Чурапчы : АУ РИО «Саҥа олох», 2016. — 294 с.

3. Павлов, Иван Михайлович.
Ааттара үйэлэргэ умнуллубат : («Чурапчы буойун уолаттара» кинигэни иккистээн, эбэн-сабан, көннөрөн таһаарыы) / И. М. Павлов ; [эрэдээктэр И. П. Пономарев]. — 2-е изд., доп., испр. — Дьокуускай : СМИК-Мастер, 2010. — 231 с., [6] л. ил., портр.