Кэм-кэрдии, сыл хонук дьоллоох киһиэхэ уу сүүрүгүнүү устар

  1. Ааһар кэм байытар

Мин сайдар дууһабын,

Үлэтинэн,

Үөрүүтүнэн,

Эрэйинэн. (Семен Данилов)

  1. Дьиҥнээх сүрэх-быар сүтүгэ, кут-сүр аһыыта күн дьыл сүүрүгэр бас бэриммэт быһыылаах. Кэм кэрдии аастаҕына, мүлүрүйүөхтээҕэр, өссө күүһүрэн,эбии сэтэрэн иһэргэ дылы. (Софрон Данилов)
  2. Төрүт, төрүт кырдьыбат

Күн сиригэр суох буоллаҕа,

Туллар бэл соноҕос ат

Түөрэм көмүс туйаҕа. (Иван Гоголев- Кындыл)

  1. Киһи бэйэтин айылгытын утарыа суохтаах. Кырдьыы диэн сиэр буоллаҕа дии.
  • Кэм-кэрдии обургу таарыйбатаҕа суох, оһуо да суоҕу оһорбута, ааспыты да аһарбыта баар буолар.
  • Киһи барахсан күннээҕи, утарынан үлэ түбүгүн кытары устуһан иһэн, үксү кэмигэр өйдөөбөккө аһараахтыыр ээ. Онтон эмискэ эргиллэн, ол ааспыт сылларын үөһэттэн көрдөҕүнэ, бэйэтэ сөҕөр.
  • Маллар… Маллар… Иччилэрин быһыыларын-майгыларын иҥэринэн хаалбыт маллар тулаайахсыйан туралларын көрдөххө урукку дьоллоох кэм чэгиэн тыына “ил” гынарга дылы. (Николай Лугинов)
  1. Олох – өрүс, улуу өрүс,

Умсугутар сүдү күүс!

  • Эрэй, ыарыы,

Хаардаах сыллар

Кырытыннарбаттар

Киһини.

Дьон кырдьаллар

Быстах алҕастар

Көстүбэт уоттарыгар

Кэриэрэн.

Хас биирдии алҕас –

Ол таҥнарыы.

Бэйэни,

Кэлэр кэскили,

Ыраны

Таҥнарыы.

Хас биирдии алҕас –

 ол кырдьыы.

Бэйэ кынатын

Сарбыныы,

Эдэр, эҥкилэ суох

Буолууттан

Тэйии… (Наталья Харлампьева)

  1. Суоҕу баар кэриэтэ саныахха –

Дьолу да оҥорон көрүөххэ.

Бүгүҥҥү түбэһэ түһүүнү

Дьылҕаттан бэлэх дии саныахха.

Ардыгар улуу да ырыаны

Аҥаардас биир этии күүһүрдэр.

Ол курдук чуҥкук да олоҕу

Соҕотох биир түгэн киэргэтэр. (Наталья Михалева – Сайа)

  1. Олус да түргэн

Бу үүмүт күн бүтэрэ.

Чыпчылыйыах эрэ түгэн

Бу күлүм иэйии сүтэрэ.

Бириэмэни утаран туһа суох.

Бириэмэни таба туһанар ньыманы

Баһылаабыт быдан ордук.

Бириэмэ алдьатыыта да арыт айымньылаах,

Бириэмэ куотуута да арыт тургутуулаах. (Саргы Куо)