Ахсынньы 26 күнүгэр Е.А.Борисов аатынан Улуустааҕы киин библиотекаҕа «Чурапчы олоҥхото диэн олоҥхону истии, олоҥхону ааҕыы уонна ис хоһоонун ырытыһыы, истэр эйгэни көҕүлээһин” тэрээһинэ ыытыллынна.

Бу тэрээһиҥҥэ анаан-минээн Чурапчы олоҥхоһуттарын ахтан-санаан,кэпсэтэн аастыбыт. “Чурапчы олоҥхоһуттара” диэн Василий Ермолаев кинигэтигэр 239 олоҥхоһут олорон ааспыта бэлиэтэммит эбит. Ол курдук 19 үйэтээҕи бөдөҥ олоҥхоһуттартан бэлиэтиэххэ сөп Хайахсыттан Олоодо, Иннокентий Гурьевич Теплоухов-Тимофеев, Сылаҥтан Сулумаата уола эбэтэр Ырыачай, Хадаартан-Сыҥынык, Болтоҥоттон Иэгии Хотоок, Чакыртан-Ырыа Ылдьаа, Эрилик Эристиин, Хайахсыттан-Хоноһо уола, Хадаартан Тэкэллэ, Мугудайтан-Ырыа Ымыычаан,Мундууска уоһук, Сылантан бииргэ төрөөбүттэр Чорообо уонна Чөлөс, Хатылыттан Белых Мэхээчэ уо.д.а. Онон Ермолаев  суруйбут чахчылара итэҕэтиилээхтик Чурапчы улууһугар олоҥхолооһун маассабай этэ, эпостары толоруу культуурата лаппа үрдүк сайдыылааҕа, Чурапчы Саха сиригэр олоҥхолооһун биир саамай өрөгөйдөөн сайдыбыт улууһа буолар диэн чопчу этиэххэ сөп.

Киһи олоҥхону аахтаҕына,  олоҥхо тылын өйдөөтөҕүнэ, ис хоһоонун биллэҕинэ, кэрэтик саҥарарга, мындырдаан толкуйдуурга, сөптөөхтүк дьаһанан олорорго үөрэнэр. Ити кистэлэҥи билэннэр, былыр-былыргыттан өбүгэлэрбит ааттаах-суоллаах улуу олоҥхоһуту ыҥыран ылан, хас да күннээх олоҥхо истэллэрэ. Ол иһин бу тэрээһиҥҥэ оллоонноон олороммут олоҥхо аахтыбыт, уонна бу үтүө үгэһи бэйэбит Чурапчы олоҥхотуттан саҕалаатыбыт.

«Аҕыс күннүк сири атаратын иһигэр хаалларар айдаарыкы сиэр аттаах айдааннаах үйэҕэ төрөөбүт Ала Хотоҕой” диэн Сылантан төрүттээх Чөлөс олоҥхотун кыттааччылар биир-биир дорҕоонноохтук кинигэттэн аахтылар, ырыатын тойуктаан иһитиннэрдилэр.

Ол кэнниттэн элбэх республиканскай, үрдүк таһымнаах күрэхтэр кыттыылааҕа, анал номинациялар хаһаайына, 9 улууска, 13 нэһилиэккэ Чурапчы олоҥхотун иһитиннэрбит, тарҕаппыт, билиһиннэрбит биир киэн туттар олоҥхону толорооччута — Николай Романович Дьячковскайга Улуус култууратын уонна ускуустубатын сайдыытыгар кылаатын иһин диэн түөскэ кэтиллэр бэлиэлээх наҕарааданы Олоҥхо киинин салайаачыта  Дмитрий Дмитриевич Попов үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда.

Дьэ уонна,  сүргэбит көтөҕүллэн, астына дуоһуйа Николай Романович олоҥхо толоруутун иһиттибит.

Бу курдук олоҥхону сэҥээрэммит, өбүгэ хаанын уһугуннараммыт, Чурапчыбыт Олоҥхото кэҥии, тэнийэ сайда туруоҕа, элбэх кэнчээри ыччаттар, чаҕылхай талааннар үүнэ туруохтара

.