Болтоҥо нэһилиэгэ

Болтоҥо нэһилиэгэ Аҕа дойду Улуу сэриитин  сылларыгар

      Чурапчы улууһун биир кырдьаҕас Болтоҥо нэһилиэгэ Аҕа дойдуну өстөөхтөртөн көмүскэһэ  131 чулуу уолаттарын атаарбыта. Кинилэртэн  сэрии толоонугар 60 киһи сырдык  тыыннарын толук  уурбуттара. Нэһилиэктэн 8 буойун хабыр хапсыһыыга уһулуччу хорсуннарын көрдөрөн бойобуой орденнарынан наҕараадаламмыттара. 

Сэрииттэн төннөн  кэлбэтэхтэрэ

1. Беляев Исак Ильич — 1920с.т. «Кыым» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1943с. кулун тутар 15 күнүгэр сэрии хонуутугар өлбүтэ. Ильмень күөл сэриитин  кыттыылааҕа.

2. Бескин Николай Исакович — 1909с.т. «Стаханов» колхоз. 19-с туспа хайыһар биригээдэтигэр кэлин 391-с СП түбэспитэ. 1943с. кулун тутар 15 күнүгэр Новгородскай уобалас Старай Русса оройуонун Медниково дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ. Ильмень күөлгэ сэриилэспитэ.
3. Бетюнов Константин Иванович — 1910с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 47076-с воинский чааска түбэспитэ. Ыалдьан Читинскэй уобалас Даурияҕа госпитальга сытан 1948с. атырдьах ыйын 10 күнүгэр өлбүтэ.
4. Бетюнов Семен Игнатьевич — Болтоҥо киһитэ. Сэриигэ атаарыллыбыта. Эргиллибэтэҕэ.
5. Борисов Иннокентий Алексеевич — 1917с.т. «Сталин» колхоз. Комсомоллаах. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 21-с гв. кавалерийскай дивизия 67-с гв.кавалерийскай полкаҕа түбэспитэ. 1942с. от ыйын 4 күнүгэр Курскай уобалас Тербунскай оройуон Урицкое дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
6. Борисов Семен Иванович — 1925с.т. Сталин» колхоз. 1943с. бэс ыйын 24 күнүгэр барбыта. 1943с. ахсынньыга сэрии хонуутугар өлбүтэ.
7. Данилов Савва Петрович — 1920с.т. ЧПУ выпускнига. Комсомоллаах. Амма оскуолатыгар учууталлыы олорон 1942с. кулун тутар 16 күнүгэр ыҥырыллыбыта. Гвардия сержана. 19-с гвардейскай танковай биригээдэҕэ түбэспитэ. Бааһырыытынан Сочи куоракка 2122№-дээх ЭГ эмтэнэ сытан 1945с. олунньу 27 күнүгэр өлбүтэ.
8. Данилов Семен Иванович — 1911с.т. «Сталин» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. Гвардия сержана. 64-с гв. СП түбэспитэ. Латвийская ССР Либартины хуторга буолбут сэриигэ 1945с. кулун тутар 24 күнүгэр өлбүтэ. «Бойобуой  үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.
9. Дуранов Василий Петрович П — 1923с.т. «Сталии» колхоз. Комсомоллаах. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр нэһилиэк сэбиэтин председателинэн үлэлии олорон барбыта. 19-с туспа хайыһар биригээдэтигэр тубэһэн 1943с. олунньу 23 күнүгэр Ильмень күөл трагедиятыгар түбэһэн  өлбүтэ.
10. Жебсаин Хрисанф Петрович — 1903с.т. «Сталин» колхоз. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. 1943с. тохсунньу 1 күнүгэр сэрии толоонугар өлбүтэ.
11. Капрынов Степан Дмитрьевич — 1915с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 164№-дээх байыаннай чааска түбэспитэ. Ол сыл сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.

12. Картузов Василий Яковлевич — 1914с.т. «Сталин» колхоз. ЯНВШ выпускнига. Комсомоллаах. 1941с. от ыйын 30 күнүгэр сэбиэт председателинэн үлэлии олорон ыҥырыллыбыта. Сержант. 1942с. олунньу 7 кунугэр Чита куорат госпиталыгар өлбүтэ.
13. Картузов Михаил Дмитрьевич — 1941с. барбыта. 1942с. сэриигэ өлбүтэ.
14. Картузов Михаил Яковлевич — 1918с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1942с. ахсынньы 3 күнүгэр Калининскай уобалас Нижнесоколовскай оройуон Федоткова дэриэбинэҕэ буолбут сэрии иһин өлбүтэ.
15. Кривошапкин Иван Афанасьевич — 1918с.т. «Кыым» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 108-е СД 539-е СП түбэспитэ. 1943с. олунньу 13 күнүгэр Московская уобалас Уваровскай оройуон Бабьи дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
16. Кривошапкин Михаил Семенович — 1905с.т. «Кыһыл үүнүү» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1943с. от ыйын 4 күнүгэр ыалдьан өлбүтэ Тульскай уобалас Ефремовка куоракка көмүллүбүтэ.
17. Кривошапкин Никита Николаевич — 1904с.т. «Сталин» колхоз. Тракторист. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1941с. сэтинньигэ сэрии хонуутугар өлбүтэ.
18. Кривошапкин Николай Николаевич — 1912с.т. «Сталин» колхоз, тракторист. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. 4-е гв. Кубанский Казачий корпус 4-с ОСД түбэспитэ. 1945с. муус устар 11 күнүгэр Чехословакияҕа Ланжчай селоҕа сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
19. Кривошапкии Николай Семенович — 1913с.т. 1941с. балаҕан ыйыгар барбыта. Артиллерийскай чааска түбэспитэ. Наводчик. 1944с. от ыйыгар ыалдьан 332-е №-дээх ЭГ эмтэнэ сытан өлбүтэ.
20. Кривошапкин Роман Афанасьевич — 1916с.т., «Кыым» колхоз. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. 1942 сыл тохсунньуга сэрии хонуутугар өлбүтэ.
21. Кузьмин Иннокентий Афанасьевич — 1920с.т. «Сталин» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1789-е СП түбэспитэ. Бааһырыытынан Москва куоракка эмтэнэ сытан 1943с. олунньу 23 күнүгэр өлбүтэ.
22. Лебедев Василий Васильевич — 1907с.т. «Кыым» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1942с. сэтинньигэ сэрии хонуутугар өлбүтэ.
23. Лебедев Самсон Дмитрьевич — 1902с.т. 1943с. Кэбээйи оройуонуттан барбыта. Сэрии хонуутуттан эргиллибэтэҕэ.
24. Листиков Егор Афанасьевич — 1915с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1943с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
25. Литвинцев Николай Петрович I — 1917с.т. «Куйбышев» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 1944с. тохсунньу 25 күнүтэр ыараханнык бааһыран Тюмень куорат госпиталыгар эмтэммитэ. 1944с. Тюменнааҕы инбэлииттэр дьиэлэригэр киирбитэ. Онно сытан кэлин өлбүт.
26. Макаров Иван Васильевич — 1922с.т. «Кыым» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 1942с. ахсынньыга сэрии хонуутугар өлбүтэ.
27. Макаров Семен Иванович — 1918с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүтэр барбыта. 1942с. ахсынньыга сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
28. Максимов Захар Иванович — Болтоҥо киһитэ. Сэриигэ атаарыллыбыта.Эргиллибэтэҕэ.
29. Миронов Михаил Дмитрьевич — 1917с.т. ЧПУ выпускнига. Комсомоллаах. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүтэр Амма оскуолатыгар учууталлыы олорон барбыта. 1942с. сэтинньигэ сэрии хонуутугар өлбүтэ.
30. Моисеев Афанасий Никитич — 1912с.т. 1941с. ыҥырыллыбыта. 1941с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
31. Назаров Дмитрий Степанович — 1910с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. ыҥырыллыбыта. 1942с. сэриилэһэ сылдьан өлбүгэ.
32. Назаров Тимофей Данилович -1901 с.т. «Кыым» колхоз председателинэн олорон 1942с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 56330-с байыаннай чааска түбэспитэ. 1943с. атырдьах ыйын 7 күнүгэр Орловской уобалас Жиздринскэй оройуон Крестьянская гора дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
33. Никифоров Гаврил Алексеевич — 1914с.т. ЯНВШ выпускнига. «Сталин» колхоз. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 65-с армия 258-с СД 999-с СП рота командирын солбуйааччы. Лейтенант. 1942с. сэтинньи 22 күнүгэр Сталинградской уобалас Арахово хутор сэриитигэр өлбүтэ.
34. Новгородов Дмитрий Степанович — 1907с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 1942с. ыам ыйыгар сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
35. Новгородов Николай Дмитрьевич — 1916с.т. «Стаханов» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар Охотскайтан барбыта. 1943с. алтынньыга сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
36. Новгородов Хрисанф Васильевич — 1901 с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 73761-е воинскай чааска түбэспитэ. 1943с. кулун тутар 14 күнүгэр Смоленской уобалас Духовскай оройуон Жуково дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
37. Охлопков Дмитрий Васильевич — 1916с.т. «Куйбышев» колхоз. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1941с. бүтүүтэ сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
38. Павлов Роман Семенович — 1921 с.т. «Кыым» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 53-е гв. СД 159-е гв. СП түбэспитэ. 1943с. балаҕан ыйын 16 күнүгэр Ленинградскай уобалас Старорусскай оройуон Чирикова дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
39. Петров Василий Игнатьевич — 1911 с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. Сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
40. Петров Василий Трофимович — 1901 с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1942с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
41. Петухов Егор Иннокентьевич — 1906с.т. 1941 с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. 1943с. ахсынньыга өлбүтэ.
42. Петров Егор Михайлович — 1902с.т. «Кыым» колхоз. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр барбыта. 1943с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
43. Платонов Никита Васильевич — 1902с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. муус устар 14 күнүгэр барбыта. 1943с. бэс ыйыгар сэрии хонуутугар өлбүтэ. «Сталинград обороната» мэтээллээх.
44. Поисеев Афанасий Никитич — 1914с.т. «Сталин» колхоз. 1942с. барбыта. 1942с. сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
45. Поисеев Иван Иванович — 1920с.т. 1942с. Кындал бөһүөлэгиттэн ыҥырыллыбыта. 1942с. сэриигэ өлбүтэ.
46. Попов Данил Михайлович — 1900с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. бэс ыйын 24 күнүгэр барбыта. 1943с. сэтинньигэ сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
47. Попов Егор Григорьевич — 1913с.т. «Стаханов» колхоз. Комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. 348-с СД 1172-с СП түбэспитэ.1942с. олуннъу 13 күнүгэр Калининскай уобалас Ржевскэй оройуон Кокошипо дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
48. Попов Еремей Дмитрьевич — 1920с.т. «Сталин» колхоз. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр барбыта. 1942с. өлбүтэ.
49. Попов Серафим Григорьевич — 1919с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1158-с СП түбэспитэ. 1943с. олуннъу 25 күнүгэр Смоленскай уобалас Блотскай оройуон Рильково дэриэбинэтигэр өлбүтэ.
50. Попов Федор Федорович — 1918с.т. «Кыым» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1942с. алтынньыга сэрии хонуутугар өлбүтэ.
51. Романов Егор Львович — 1910с.т. «Сталин» колхоз». 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. 1942с. сэриилэһэ сыдьан өлбүтэ.
52. Седалищев Петр Иванович — 1909с.т. «Куйбышев» колхоз. 1942с. атырдьах ыйын 28 күнүгэр барбыта. 1943с. ахсынньыга сэрии хонуутугар өлбүтэ.
53. Семенов Матвей Иванович — 1901с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 08732-с полевой почтаҕа сулууспалаабыта. 1943с. кулун тутар 9 күнүгэр Орловскай уобалас Жиздринскэй оройуон Верхне-Ашхово дэриэбинэ иһин сэриигэ өлбүтэ.
54. Сокольников Семен Филиппович — 1921с.т. «Сталин» колхоз. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. 85-с СП түбэспитэ. 1944с. муус устар 4 күнүгэр Смоленскай куорат иһин сэриигэ өлөн Покровскай кладбище 304№-дээх могилаҕа көмүллүбүтэ.
55. Сокольников Степан Филиппович — 1911с.т. «Стаханов» колхоз. Комсомоллаах. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. 1942с. сэрии хонуутугар өлбүтэ.
56. Соловьев Николаи Степанович — 1910с.т. «Сталин» колхоз, комсомоллаах. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1944с. олунньуга сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
57. Трунин Иван Гаврильевич — 1927с.т. «Кыым» колхоз 1945с. от ыйын 1-гы күнүгэр барбыта. Сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.
58. Федоров Афанасий Филиппович — 1905с.т. 41 ГУ выпускнига. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр Дирин оскуолатыгар учууталлыы олорон барбыта. 1943с. сэтинньигэ сэрии хонуутутар өлбүтэ.
59. Эляхов Дмитрий Филиппович — 1896с.т. «Сталин» колхоз. 1944с. от ыйын 23 күнүгэр барбыта. Ол сыл сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ.

Дойдуларыгар  эргиллэн  кэлбиттэрэ:

1. Беляев Афанасий Иванович — 1891с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. бэс ыйын 24 күнүгэр барбыта. 67-с саппаас полкаҕа түбэһэн сулууспалаабыта. 1945с. балаҕан ыйыгар төннүбүтэ. 1970с. өлбүтэ.
2. Беляев Иосиф Васильевич -1919с.т. «Куйбышев» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1944с. кэлбитэ. 1965с. өлбүтэ.
3. Варламов Иннокентий Харитонович — 1915с.т. «Сталин» колхоз. Комсомоллаах. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1943с. эргиллибитэ. Оройуоннааҕы физкультура комитетын председателя. 1948с. өлбүтэ.
4. Герасимов Пуд Ильич — 1919с.т. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр Намтан барбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1961с. өлбүтэ. Аҕа дойду сэриитин II степенэ орденнаах.
5. Герасимов Семен Егорович — 1921с.т. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр барбыта. 1944с. эргиллибитэ. Хоту оройуоннарга учууталлаабыта. Онно өлбүтэ.
6. Гурьев Марк Иванович — 1925с.т. «Стаханов» колхоз. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1947с. кэлбитэ. 1986с. өлбүтэ.
7. Данилов Евсей Саввич — Болтоҥо киһитэ. Хаһан ыҥырыллыбыта, кэнники дьылҕата быһаарыллыбата.
8. Данилов Петр Кононович — 1911с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 66-с СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1945с. балаҕан ыйыгар эргиллибитэ. 1989с. өлбүтэ.
9. Догдонов Егор Лукич — 1914с.т. «Стаханов» колхоз. Комсомоллаах. 1941с. от ыйын 30 күнүгэр барбыта. 1942с. инбэлиит буолан кэлбитэ. 1978с. өлбүтэ.
10. Догдонов Михаил Петрович — 1902с.т. «Стаханов» колхоз. Партия чилиэнэ. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 252-с СД 932-с СП түбэһэн Сталинграды көмүскээбитэ. 1942с. алтынньыга бааһыран 3707 ЭГ эмтэммитэ. 1943 сыл олунньуга инбэлиит буолан кэлбитэ, 1981с. өлбүтэ. Албан Аат III-с степенэ орденнаах, «Сталинград обороната» мэтээллээх.
11. Догдонов Савва Лукич — 1912с.т. «Стаханов» колхоз 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 1943с. эргиллибитэ, ол сыл өлбүтэ.
12. Ершов Василий Никитич — 1921с.т. Комсомоллаах. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр барбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1950с. өлбүтэ.
13. Ефремов Николай Дмитрьевич — 1919с.т. «Кыым» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 1946с. кэлбитэ. 1992с. Дьокуускайга олорон өлбүтэ.
14. Иннокентьев Семен Семенович — 1911с.т. 1943с. бэс ыйыгар Дьокуускайдааҕы госбанка үлэлии олорон барбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1975с. өлбүтэ.
15. Картузов Алексей Дмитрьевич — 1921с.т. «Стаханов» колхоз. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар Одьулуун оскуолатыгар военруктуу олорон барбыта. 278-с СД 855-с СП түбэһэн Япония сэриитигэр киирсибитэ. 1946с. кэлбитэ. 1998с. өлбүтэ. «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.
16. Картузов Аркадий Иванович — 1924с.т. 1943с. ыҥырыллыбыта. 1945с. Амма оройуонугар олорон өлбүтэ.
17. Картузов Иван Николаевич — 1918с.т. «Сталин» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 19-с туспа хайыһар биригээдэтигэр түбэспитэ. 1945с. эргиллибитэ. 1947с. өлбүтэ. Ильмень күөлгэ сэриилэспитэ.
18. Картузов Юрий Иванович — 1926с.т. 1945с. ыҥырыллыбыта. Японияҕа кыттыбыта. 1949с. Азербайджаҥҥа барбыта эрэ биллэр.
19. Керемясов Семен Петрович — 1926с.т. 1944с. балаҕан ыйыгар Уус-Майаттан ыҥырыллыбыта. 94-с СД 152-с СП түбэспитэ. Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1950с. эргиллибитэ. 1998с. өлбүтэ.
20. Кладкин Николаи Маркович — 191 бс.т. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр «Кыһыл үүнүү» колхозка счетоводтуу олорон барбыта. 1943с. эргиллибитэ. 1945с. өлбүтэ.
21. Кладкин Николай Филиппович — 1925с.т. 411У студена. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 365-с артиллерийскай складка кладовщигынан үлэлээбитэ. 1948с. эргиллибитэ. 1996с. өлбүтэ.
22. Кладкин Федор Маркович — 1925с.т. «Сталин» колхоз. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 298-с СД 886-с СП кыттыбыта. Япония сэриитигэр киирсибитэ. 1947с. эргиллибитэ. 1992с. өлбүтэ.
23. Кривошапкин Дмитрий Васильевич — 1900с.т. «Сталин» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. 1942с. төннүбүтэ. 1982с. өлбүтэ.
24. Кривошапкин Егор Иванович — 1921с.т., «Стаханов» колхоз. 1943с. барбыта. 1947с. эргиллибитэ. 1971с. өлбүтэ.
25. Кривошапкин Иван Михайлович — 1922с.т. «Сталин» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 20-с армейскай саппаас СП түбэспитэ. Контузияламмыта. 1943с. эргиллибитэ. 1992с. өлбүтэ.
26. Кривошапкин Николай Христофорович — 1925с.т. «Сталин» колхоз. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 33-с зенитнэй артиллерийскай дивизия 1710-с СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1950с. кэлбитэ. 1987с. өлбүтэ.
27. Кривошапкин Петр Егорович — 1925с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 101-с Зенитнэй артиллерийскай дивизия 144-с артиллерийскай ротаҕа кыттан Япония сэриитигэр киирсибитэ. 1946с. эргиллибитэ. 1947с. өлбүтэ.
28. Кривошапкин Петр Иванович — 1925с.т. «Стаханов» колхоз. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 691-с зенитнэй артиллерийскай дивизияҕа түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1948с. эргиллибитэ. 1971с. өлбүтэ.
29. Кривошапкин Прокопий Григорьевич — 1922с.т. 1943с. бэс ыйыгар Чурапчыга промартыалга үлэлии олорон барбыта. 649-с СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1947с. эргиллибитэ. 1964с. өлбүтэ.
30. Кривошапкин Роман Христофорович — 1915с.т. ЧПУ выпускнига. ЯНВШ үөрэхтээх. Учуутал. Партия чилиэнэ. 1939с. Кыһыл Армияҕа сулууспалыыр.Старшай лейтенант. 287-с СД 870-с СП кыттыбыта. Рота командира. 1945с. сэтинньигэ эргиллибитэ. 1985с. өлбүтэ.Аҕа дойду сэриитин I-гы, II-с степепэ уонна Октябрьской революция орденнардаах. «Праганы босхолооһун иһин», «Берлини ылыы иһин» мэтээллэрдээх.
31. Лебедев Евстафий Васильевич — 1914с.т. «Кыым» колхоз. 1943с. от ыйыгар АаллаахҮүнтэн барбыта. 76-с мотострелковай полкаҕа кыттан сэриилэспитэ. 1946с. ыам ыйыгар кэлбитэ. 1976с. өлбүтэ. «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.
32. Листиков Роман Егорович — 1917с.т. «Стаханов» колхоз. 1943с. кулун тутар 4 күнүгэр барбыта. 48-с СП түбэспитэ. 1946с. сэтинньигэ эргиллибитэ.1976с. өлбүтэ.
33. Литвинцев Иван Максимович — 1920с.т. «Кыым» колхоз. 1941с. атырдьах ыйын 15 күнүгэр барбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1978с. өлбүтэ.
34. Литвинцев Николай Петрович II — 1921с.т. «Кыым» колхоз. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. 205, 286-с СП түбэһэн сэриилэспитэ. 3 төгүл бааһырбыта. 1945с. алтынньыга кэлбитэ. 1954с. өлбүтэ. Кыһыл Сулус орденнаах, 2 төгүл  «Хорсунун иһин» мэтээллээх.
35. Литвинцев Роман Максимович — 1919с.т. «Кыһыл үүнүү» колхоз. Плотник. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр барбыта. 426-с туспа суолу тутар батальоҥҥа түбэспитэ. 1947с. эргиллибитэ. 1972с. өлбүтэ.
36. Макаров Гаврил Иванович-Дьуон Дьанылы -1914с.т. Суруйааччы. ЧПУ выпускнига. Учуутал. 1943с. атырдьах ыйын 16 күнүгэр барбыта. 278-с СД 855-с СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. Хайаларга ыараханнык бааһырбыта. 1946с. кэлбитэ. 1956с. Аллайыахаҕа командировкаҕа сылдьан өлбүтэ.
37. Местников Афанасий Гаврильевич- 1924с.т. 1943с. Кэбээйи оройуонуттан барбыта. 1950с. эргиллибитэ. Тааттаҕа олорон кэлин өлбүтэ.
38. Монастырев Дмитрий Антонович — 1921с.т. «Кыым» колхоз. 1944с. бэс ыйыгар барбыта. 63-с геозедическэй этэрээккэ тубэспитэ. 1946с. кэлбитэ.Кэлин өлбүтэ.
39. Новгородов Николай Дмитрьевич — 1926с.т. «Кыым» колхоз 1944с. атырдьах ыйыгар Райпо агенынан сылдьан барбыта. 15031-с СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1950с. кэлбитэ. 1998с. өлбүтэ.
40. Новгородов Федот Ильич — 1916с.т. «Кыым» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1942с. эргиллибитэ. 1954с. өлбүтэ.
41. Павлуцкай Петр Семенович — 1921с.т. «Кыым» колхоз. Комсомоллаах. 1942с. бэс ыйыгар колхоһугар биригэдиирдии олорон барбыта. 1944с. эргиллибитэ. 1975с. өлбүтэ.
42. Петров Егор Петрович — 1902с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1943с. ыалдьан төннүбүтэ. 1945с. кулун тутарга өлбүтэ.
43. Попов Григорий Иванович — 1903с.т. «Куйбышев» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1947с. өлбүтэ.
44. Попов Иван Николаевич — 1901с.т. «Куйбышев» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1951с. өлбүтэ.
45. Попов Никита Афанасьевич — 1926с.т. «Куйбышев» колхоз. 1944с. бэс ыйын 12 күнүгэр барбыта. 152-е артиллерийскай биригээдэҕэ түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1993с. өлбүтэ.
46. Потапов Дмитрий Петрович — 1897с. «Кыым» колхоз. 1944с. от ыйын 23 күнүгэр барбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1973с. өлбүтэ.
47. Саввин Степан Афанасьевич — 1903с.т. Кыһыл бартыһаан. Суруйааччы Күлүүк уол Күн Дьирибинэ. 1942с. атырдьах ыйын 28 күнүгэр Дьокуускайтан ыҥырыллыбыта. 56-е танковай биригээдэҕэ кыттан Сталинград анныгар сэриилэспитэ. 1945с. эргиллибитэ. 1970с. онно олорон өлбүтэ. Ленин, Албан Аат III-с степенэ. «Бочуот Знага» орденнардаах.
48. Седалищев Алексей Никитич — 1921с.т. «Кыһыл үүнүү» колхоз. 1943с. ыҥырыллыбыта. 1946с. эргиллибитэ. Кэлин өлбүтэ.
49. Сиссин Дмитрий Никитич — 1904с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. бэс ыйын 24 күнүгэр барбыта. 80-е гв.СД 232-е СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1945с. эргиллибитэ. 1990с. өлбүтэ.
50. Слепцов Роман Васильевич — 1917с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. кулун тутарга ьҥырыллыбыта. Сержант. 275-е СД 18-е туспа дисциплинарнай батальоҥҥа кыттыбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1964с. өлбүтэ.
51. Слепцов Сидор Васильевич — 1906с.т. «Стаханов» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр барбыта. Сэрииттэн эргиллэн кэлбитэ эрэ биллэр.
52. Соловьев Марк Михайлович — 1921с.т. «Сталин» колхоз. Комсомоллаах. 1942с. атырдьах ыйын 21 күнүгэр барбыта. 582-е СП 84-е туспа пантоннай муоста тутуутугар түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1987с. өлбүтэ.
53. Степанов Роман Михайлович — 1915с.т. ЧПУ выпускнига. Комсомоллаах. 1942с. кулун тутар 16 күнүгэр Бахсы оскоулатыгар учууталлыы олорон барбыта. 583-е СП түбэспитэ. Сэрииттэн 1944с. сэтинньигэ төннүбүтэ. 1980с. өлбүтэ.
54. Федоров Афанасий Николаевич — 1905с.т. «Кыһыл сиэмэ» колхоз. 1942с. бэс ыйын 20 күнүгэр ыҥырыллыбыта. Эргиллибитэ. Кэлиҥҥи дьылҕата кыайан быһаарыллыбата.
55. Федоров Георгий Константинович — 1916с.т. «Куйбышев» колхоз. 1941с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр Таатта оройуонуттан барбыта. Сержант. Снайпер. 15-е гв. СД 47-е СП түбэһэн сэриигэ киирсибитэ. 1946с. эргиллибитэ. 1991с. Дьокуускайга олорон өлбүтэ. Икки Кыһыл Сулус орденнаах.
56. Федоров Дмитрий Гаврильевич — 1920с.т «Сталин» колхоз. 1942с. бэс ыйыгар барбыта. Сэрииттэн эргиллэн кэлбитэ. Кэнники дьылҕата биллибэтэ.
57. Чичиров Иван Иванович — 1898с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. бэс ыйын 24 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 582-е СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1945с. кэлбитэ. 1993с. өлбүтэ.
58. Чохов Василий Герасимович — 1908с.т. «Сталин» колхоз. 1944с. балаҕан ыйын 7 күнүгэр ыҥырыллыбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1983с. өлбүтэ.
59. Яковлев Василий Данилович — 1925с.т. Комсомоллаах. 1943с. бэс ыйытар Чурапчыга промкомбината үлэлии олорон барбыта. 55094-е СП түбэһэн Япония сэриитигэр кыттыбыта. 1950с. эргиллибитэ. 2002с. өлбүтэ.
60. Яковлев Иван Данилович — 1912с.т. Партия чилиэнэ. 1941с. бэс ыйын 27 күнүгэр Чурапчыттан барбыта. Старшай сержант. 252-е кавалерийскай полкаҕа кыттан Петрозаводскайга тиийбитэ. Германия, Япония сэриитин кыттыылааҕа. 1946с. эргиллибитэ. 1957с. өлбүтэ.

Үлэ фронуттан эргиллибиттэрэ:

1. Винокуров Николай Борисович — 1924с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. атырдьах ыйыгар ыҥырыллыбыта. 1944с. эргиллибитэ. 1945с. өлбүтэ.
2. Герасимов Николай Филиппович — 1916с.т. «Кыым» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1945с. кэлбитэ. 1959с. өлбүтэ.
3. Догдонов Гаврил Петрович — 1904с.т. «Стаханов» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1985с. өлбүтэ.
4. Дуранов Василий Петрович I — 1913с. «Сталин» колхоз. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1981с. өлбүтэ.
5. Ершов Илья Львович — 1902с.т. «Сталин» колхоз. 1942с. балаҕан ыйын 29 күнүгэр барбыта. 1946с. кэлбитэ. 1987с. өлбүтэ.
6. Картузов Николай Дмитриевич — 1919с.т. «Стаханов» колхоз. 1942с. балаҕан ыйыгар барбыта. 1946с. кэлбитэ. 2001с. өлбүтэ.
7. Картузов Прокопий Константинович — 1894с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. атырдьах ыйыгар ыҥырыллыбыта. 1946с. кэлбитэ. 1957с. өлбүтэ.
8. Керемясов Илья Константинович — 1895с.т. «Сталин» колхоз. 1943с. от ыйын 16 күнүгэр барбыта. 1944с. эргиллибитэ. 1967с. өлбүтэ.
9. Монастырев Иван Иванович — 1922с.т. «Стаханов» колхоз. 1943с. атырдьах ыйыгар барбыта. 1946с. кэлбитэ. 1982с. өлбүтэ.
10. Новгородов Егор Дмитриевич — 1905с.т «Кыым» колхоз. 1943с. барбыта. 1946с. эргиллибитэ. 1959с. өлбүтэ.
11. Седалищев Александр Петрович — 1925с.т. «Стаханов» колхоз. 1943с. бэс ыйыгар барбыта. 1943с. төннүбүтэ. 1972с. өлбүтэ.
12. Седалищев Егор Никитич — 1904с.т. Партия чилиэнэ. 1943с. бэс ыйыгар Уполминзаг агенынан үлэлии олорон барбыта. 1945с. кэлбитэ. 1987с.өлбүтэ.
13. Соловьев Дмитрий Ионович — 1919с.т. 1943с. бэс ыйыгар ыҥырыллыбыта. 1947с. төннүбүтэ. 1980с. өлбүтэ.

Аҕа дойду сэриитин I-кы, II –c степенэ  орденнаахтар

Герасимов Пуд Ильич

    Болтоҥо  нэһилиэгэ  (1919-1961).  1941  с.  балаҕан  ыйын  9  күнүгэр,  Нам оройуонуттан Кыһыл Армия кэккэтигэр ыҥырыллыбыта.1945  с.  дойдутугар эргиллэн кэлбитэ.  Сэрии  кэнниттэн,  үксүн,  Дьокуускайга олохсуйбута, үлэлээбитэ.Сэрии кыттыылаахтарын үөрэтии саҕаланыан иннинэ,  1961 с. ыалдьан өлбүтэ. Ол иһин кини туһунан докумуон кыайан көстүбэтэ.Кини  Аҕа  дойду  сэриитин  II -с  степенэ  орденынан  наҕараадаламмыта. Наҕараадалыырга  көрдөһүү  сурук  ис  хоһооно  маннык:  «1942  с.  ахсынньы  30 күнүттэн  Сталинград  анныгар  Ивановка  дэриэбинэтигэр  ханас  илиитигэр ыараханнык  бааһырбыта.  7.01.1944  с.  Бердничев  куорат  иһин  кыргыһыыга  уҥа илиитигэр бааһырбыта.

Кривошапкин Роман Христофорович

      Старшай  лейтенант,  Болтоҥо  нэһилиэгэ  (1915-1986).  Партия  чилиэнэ. Чурапчытааҕы  педучилищены  1939  с.  бүтэрбитэ.  СНБО  бүтэрбитин  кэнниттэн, салгыы Забайкальеҕа ыытыллыбыта. Иркутскайга младшай лейтенаннар курстарын бүтэрээт, Арҕаалыы-Соҕуруу фроҥҥа рота политругунан ананан барбыта.  1944 с. муус  устарга  Кушка  к.  минометнай,  Ашхабадка  пехотнай  училищелары  бүтэрэн баран,  1-кы  Украинскай  фроҥҥа,  3-с  гвард.  Армия  76-с  стрелк.  корпуһун  с.п. стрелковай рота командирынан ананан тиийбитэ.Р.Х. Кривошапкин кырыктаах кыргыһыыларга хорсуннук сэриилэспитин иһин, Аҕа дойду сэриитин II-с степенэ орденынан наҕараадаламмыта.Старшай лейтенант сэрии хонуутугар 4 төгүл бааһырбыта. Дойдутугар  1945 с. ахсынньыга кэлбитэ.Сэрии кэнниттэн учууталынан, советскай-партийнай үлэлэргэ Чурапчы, Амма, Аллайыаха оройуоннарыгар үлэлээбитэ.Роман  Христофорович  — Аҕа дойду  сэриитин  I-кы,  II-с  степеннээх  орденнар кавалердара.  Эйэлээх  кэмҥэ  таһаарыылаах  үлэтин  иһин  Октябрьскай  Революция орденынан  (1981  с.)  наҕараадаламмыта.  Республика  норуотун  хаһаайыстыбатын үтүөлээх  үлэһитэ,  Чурапчы  оройуонун  бочуоттаах  гражданина.  1986  с.  ыалдьан өлбүтэ.

Кузьмин Семен Афанасьевич

Старшай  сержант,  Болтоҥо  нэһилиэгэ  (1919-1945).  Кыһыл  Армия  кэккэтигэр 1943 с. бэс ыйын 24 күнүгэр ыҥырыллыбыта.Дойдутугар  1945  с.  эргиллибитэ.  Бааһырыыттан  улаханнык  мөлтөөбүт  киһи Дьокуускайга  нэһиилэ  кэлбитэ.  Тута  балыыһаҕа  киллэриллибитэ.  Дойдутугар Чурапчыга  тыыннаах  кыайан  тахсыбатаҕа.  Балыыһаҕа  сытан  өлбүтүн  аймахтара киирэн, көлөнөн Чурапчыга таһааран уҥуох туппуттара.С.А. Кузьмин — 55-с с.д. 228-с с.п. туспа разведкалыыр бөлөҕүн командира.  1943 с.  алтынньы  14  күнүгэр  «Хорсунун  иһин»  медалынан  наҕараадаламмыта.  Эмиэ бу  сыл  сэтинньи  27  күнүгэр  Албан  Аат III -с  степенэ  орденынан  наҕараадаланар.   Ханнык  баҕарар  бойобуой  сорудаҕы толорор кэмнэргэ,  бэйэтин тус холобурунан, хоодуотунан, быһаарыылааҕынан отделениетын байыастарыгар куруутун холобур буолара,  кинилэри  хорсун  быһыыга  күүрдэрэ,  разведкаҕа  барыыны  олус  табан дьаһайара.  Командование  сорудаҕынан  өстөөх  инники  кирбиитигэр  үгүстүк билэ-көрө,  разведкалыы  кииртэлээбитэ.  Өстөөх  сэриилэрэ,  техниката,  ытыалыыр точкалара  ханан  туралларын  чуолкайдык  бэлиэтиирэ,  атын  да  сыаналаах докумуоннары, сибидиэнньэлэри кэмигэр булаттаан, командованиеҕа тиксэрэрэ.Хорсун разведчик 1944 с. кулун тутар 2 күнүнээҕи, 62-е армия командующайа, гвардия-генерала Белов бирикээһинэн, Аҕа дойду сэриитин II-с степенэ орденынан наҕараадаламмыта.

Кыһыл Сулус орденнаахтар

Литвинцев Николай Петрович II

Болтоҥо нэһилиэгэ (1921-1954 сс.). «Кыым» колхоз чилиэнэ.1942 с. балаҕан ыйыгар Аҕа дойду сэриитигэр ыҥырыллыбыта.205-с, 286-с с.п.  састааптарыгар кыттан кыр өстөөхтөрүн  кытта сэриилэспит. Үс төгүллээн бааһырбыт.Сэрии  хонуутуттан  дойдутугар  Кыһыл  Сулус  орденынан,  «Хорсунун  иһин»  икки бойобуой медалынан наҕараадаланан,  1945 с алтынньыга эргиллибит.Николай Петрович  1954 с. ыалдьан өлбүт.

Федоров Георгий Константинович

Сержант, снайпер. Болтоҥо нэһилиэгэ (1916-1991  ее.).1941с. балаҕан ыйын 9 күнүгэр иккис улахан хомуурга түбэһэн ыҥырыллыбыта. Кыратык  байыаннай  дьыалаҕа  үөрэнэ  түһэн  баран,  1942  с.  кулун  тутарга  38-с армия 188-с с.д. 580-с с.п. састаабыгар киирсэн инники кирбиигэ тиийбитэ. Бэргэн ытааччы быһыытынан биллибитэ. Снайперскай оскуоланы барбакка да эрэ, бастаан, ротатыгар, салгыы батальоҥҥа, кэлин специалист-снайпер дуоһунаһын ылбыта.1943  сыл  сэтинньигэ  диэри,  хайы-үйэ  83  гитлеровеһы  снайперскай винтовкатынан суоһарбыт счеттаммыта.1943  с.  сэтинньи  30  күнүгэр  2-с  Украинскай  фронт  37-с  армиятын командованиетын бирикээһинэн, Кыһыл Сулус орденынан наҕараадаламмыта.1943  с.  бэс  ыйын  10  күнүнээҕи  1-кы  Ударнай  армия  фронтовай  хаһыатыгар Федоров  Г.К.  «Хорсунун  иһин»  медалын  иилиммитинэн  түспүт  хаартыската бэчээттэммит  этэ.  Бу  кэмҥэ диэри,  чугас  эргин  баар  снайпердар  бэйэ-бэйэлэрин булсубуттара,  билсибиттэрэ:  Федоров,  Тулаев,  Дрозденко,  Соловьев,  Максимов. Балартан  балайда  биллэр-көстөр  дьоннорунан  Советскай  Союз  Геройа,  Бурят- Монголия уола т. Тулаев уонна Саха сирин туйгун уола т. Федоров этилэр.Сержант  Федоров  икки  Кыһыл  Сулус  орденынан  наҕараадаламмыта. «…1943  сыл  балаҕан  ыйын  20 күнүгэр Калачаевскай рудник арҕаа  өттүгэр  таб. Федоров стрелковой взводу салайан кимэн киириини ыыппыта.  Табыгастаахтык тэриллибит  кимэн  киирии  түмүгэр,  өстөөх  траншеятыгар  көтөн  түспүттэрэ уонна  былдьаан  ылбыт  бөҕөргөтүнүүгэ  обороналарын  олохтообуттара…» Итинтэн  көстөрүнэн,  снайпер  Федоров  аҥардас  биирдии  өстөөҕү бултааһынынан эрэ дьарыгырбакка, ротаҕа, батальоҥҥа биллэр дьоҕурдаах командир эбит.Ити  иккис  наҕараадалыыр  лиискэ,  1943  с.  Хотугулуу-Арҕаа  фроҥҥа (Старай Русса оройуонугар И.П.) сылдьан, Демьянскай плацдармы үлтүрүтүүгэ кыттыбытын, Рамушево дэриэбинэ иһин кыргыһыыга 8 фриһы өлөрбүтүн иһин суруллубут.Сэриилэһэн  бүтүүтэ, Федоров счетугар  113  суох оҥоһуллубут өстөөх ахсаана суруллубут этэ.

Албан Аат орденнаахтар

Догдонов Михаил Петрович

Болтоҥо нэһилиэгэ (1902-1981 сс.). Партиялаах. 1942 с. бэс ыйыгар дойдутуттан Стаханов аатынан колхозтан фроҥҥа атаарыллыбыта.Уралга  тиийэн,  40-с  саппаас  полкаҕа  саҥардыы  сулууспалаан  эрдэҕинэ,  35 саастарыттан үөһээ саастаахтары хомуйан, Сталинградка ыыппыттара.  Онно 252- с с.д.  932-с с.п.  састаабыгар түбэспитэ.  Аҕыйах хоноот, сэрии толоонугар уоттаах сэриигэ киирбитэ.Сэрии холоругар үөс-батааска биэрбэккэ, ытыалаһар, өлөрсөр эрэ айдааныгар түһэрбиттэрэ.  Оннооҕор  буолуох,  сэрииһит  бэртэрэ,  дьүүллээн-дьүһүннээн сэриилэспэт үлүгэрдэрэ этэ.Михаил Догдонов  сахалыы толкуйдаан  кыргыһыы,  кыдыйсыы  ыар  күннэрин аһарталаабыта. Саха буойуна алтынньыга ыараханнык бааһырбыта. Эвакуационнай госпитальга 5 ый эмтэнэн баран, сэрии инбэлиитэ буолан дойдутугар эргиллибитэ.Наҕараадалыырга  көрдөһөр  сурукка  этиллэр:  «…Сталинград  куорат оборонатын иһин кырыктаах кыргыһыы кыттыылааҕа.  1942 с.  балаҕан ыйын  10 күнүттэн саҕалаан,  күннэри-түүннэри ыар сэриигэ киирсэ сылдьан,  20.10.1942 с. ыараханнык  бааһырбыта.  Мина  оскуолкатынан  хаҥас  ытыһыгар  таптарбыта. Ыар  бааһырыы  түмүгэр,  хаҥас  илиитин  тоҥолоҕун  үөһэ  өттүнэн  быһарга тиийбиттэрэ.Сэрии  инбэлиитэ дойдутугар кэлэн ханнык да  ыарахантан толлон-турбакка үлэлээбитэ.  Колхозка,  колхоз  барабылыанньатын  председателинэн,  сельсовет председателинэн үлэлээбитэ. Чурапчы оройуонун военкома майор Сотников.30.06.1965  с.». М.П.Догдонов Албан Аат  III-с степенэ орденынан наҕараадаламмыта.

Саввин Степан Афанасьевич — Күн Дьирибинэ

    Болтоҥо нэһилиэгэ (1903-1970 сс.) — Кыһыл бартыһаан. ССРС Суруйааччыларын Союһун чилиэнэ.1942  с.  атырдьах  ыйын  29  күнүгэр  Дьокуускай  куораттан  Кыһыл  Армия кэккэтигэр  ыҥырыллыбыта.  Саппаас  чааска  үөрэнэн,  бэлэмнэнэн  баран,  56-с танковай  бригадаҕа  кыттан  фронт  инники  кирбиитигэр  тиийбитэ.  Өстөөҕү утары  сэриигэ  танковай-десантник  быһыытынан  кыттыбыта.  Сэрии  хонуутугар  бааһырбыта.1945 с. демобилизацияламмыта. Албан Аат   III -с степенэ орденынан наҕараадаламмыта.Степан Афанасьевич эйэлээх олоххо, Ленин уонна «Бочуот Знага»  орденнарынан наҕараадаламмыта.Икки  сэрии  кыттыылааҕа,  саха  биллиилээх  суруйааччыта  С.А. Саввин-Күн Дьирибинэ  1970 с. өлбүтэ.

Бойобуой мэтээллээхтэр

Картузов  Алексей  Дмитриевич

1921  с.  т.  «Стаханов» колхоз  чилиэнэ.  Комсомоллаах.  24.06.1943  с.  ыҥырыллыбыта. 278-с СД 855-с СП кыттан Японияны утары сэриигэ кыттыбыта. Монголия  сириттэн  саҕалаан  Хайлар,  Хинган  хайаларын туораан  Желтай  муора  биэрэгэр  дылы  сэриинэн  айаннаан тиийбитэ.  1946  с.  эргиллибитэ.  Оройуон  оскуолаларыгар худуоһунньугунан,  военругунан  үлэлээбитэ.  Кэлин киномеханик.  1998 с. алтынньыга өлбүтэ. «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх, ССРС кинофикациятын туйгуна.

 Данилов  Семен  Иванович

Гв.  сержант.  1911  с.т.  Сталин  аатынан  колхоз чилиэнэ. 07.09.1941  с. ыҥырыллыбыта. 64 гв. СП кыттан сэриилэһэ сылдьан хаста да  бааһырбыта.  24.03.1945  с.  Латвийскай  ССР  Джукате  оройуонугар  Либартины хуторга сэриилэһэ сылдьан өлбүтэ. «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.

Лебедев Евстафий Васильевич

1914 с.т. «Кыым» колхоз чилиэнэ. 26.07.1942 с.  Ааллаах- Үүнтэн  ыҥырыллыбыта.  913-с  СП,  75-с  мотострелковай  полкаҕа кыттан  сэриилэспитэ.  1946  с.  эргиллибитэ.  Чурапчы  с.  олохсуйан  араас  быстах хаһаайыстыбаннай  үлэлэргэ  үлэлээбитэ.  1976  с.  Чурапчыга  өлбүтэ.  «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээллээх.

 Платонов  Никита  Васильевич

1902  с.т.  Стаханов  аатынан  колхоз  чилиэнэ.14.04.1942  с. ыҥырыллыбыта. Воинскай чааһа биллибэтэ. Сэрии хонуутугар өлбүтэ. Сталинград к. иһин сэриилэспитэ. «Сталинград   обороната» мэтээллээх.

Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат!

Туһаныллыбыт литература

1. Чурапчы улууһа.Болтоҥо / [хомуйан оҥордо, редакциялаата  А. М. Слепцов]. — Чурапчы : ГУ  РИО «Саҥа олох», 2006.

1. Павлов, Иван Михайлович.
Албан ааттара өлбөөдүйбэт / И. М. Павлов ; [хомуйан оҥордо А. А. Захаров ; ред. сэбиэт: Я. П. Оконешников, М. Н. Матвеева, М. В. Дьячковскай ; аан тыл А. Т. Ноговицын, Я. П. Оконешников]. — Чурапчы : АУ РИО «Саҥа олох», 2016. — 294 с.

2. Павлов, Иван Михайлович.
Ааттара үйэлэргэ умнуллубат : («Чурапчы буойун уолаттара» кинигэни иккистээн, эбэн-сабан, көннөрөн таһаарыы) / И. М. Павлов ; [эрэдээктэр И. П. Пономарев]. — 2-е изд., доп., испр. — Дьокуускай : СМИК-Мастер, 2010. — 231 с., [6] л. ил., портр.