Константинова Александра Степановна — Дархаана

Александра Степановна Чурапчы оройуонун Хайахсыт нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Хайахсытка аҕыс оҕолоох Мотуруона уонна Ыстапаан Михайловтарга үһүс оҕонон күн сирин көрбүтэ. Хайахсыт аҕыс кылаастаах оскуолатын 1966 сыллаахха үөрэнэн бүтэрэн баран, аҕата оҕотун үөрэхтээх киһи буоллун диэн куорат оскуолатыгар үөрэттэрэ ыыппыта. Дьокуускай куорат 20 – с № — дээх оскуолатын 1968 сыллаахха бүтэрбитэ. Саха тылыгар киирэр баҕата туолбатаҕа. Юридическай институты 1976 сыллаахха үөрэнэн бүтэриэҕиттэн ыла талбыт идэтинэн үтүө суобастаахтык үлэлээн кэллэ. Бэйэтэ нотариальнай хонтуора аһан үлэлии – хамсыы сылдьар.

Дархаана бастакы «Сүрэхтэн тахсар тыллар» диэн ийэтигэр анаабыт хоһооно 1979 сыллаахха «Эдэр коммунист» хаһыакка тахсыбыта. Маннык эппиэтинэстээх үлэтин быыһыгар кини бэйэтэ этэринэн «санаабын аралдьыта, дууһабын сынньата таарыйа» диэн олоххо буолар араас кыһалҕалаах түбэлтэлэри, социальнай проблемалары туоратар, өй – санаа угар туһуттан дьоҥҥо – сэргэҕэ көмөлөһө таарыйа диэн санаан, итиэннэ ис дууһатыттан тахсар хоһооннору, ыстатыйалары, кыра кэпсээннэри 1986 сыллаахтан суруйан бэчээттэппитэ. Ол курдук, кини айымньылара «Кыым», «Эдэр коммунист», «Сахаада», «Эдэр саас», «Саха сирэ» хаһыаттарга, «Чолбон», «Полярная звезда» сурунаалга куруук кэриэтэ тахсаллар. Араас мөккүөрдээх темаларга бэйэтин санаатын аһаҕастык этэрин, суруйарын ааҕааччылар да араастык ылынааччылар. 1992 сыллаахха айар үлэнэн дьахталлар, эдэр кыргыттар араас темаҕа суруйбут «Кырдал кыталыктара» диэн хомуурунньукка «Төннөрүөм дуо, бу хаар эрэлбин?», «Куорат Настаа», «Уу» диэн кэпсээннэрэ киирбитэ.

Дархаана 2000-2001 сылларга суруйбут хоһооннорун чөмчөтөн, компьютерга бэйэтэ бэчээттээн, таҥан, редактордаан үс кыра форматтаах «Олох», «Мин эһигини таптыыбын», «Эйиэхэ» диэн хоһооннорун хомуурунньуктара 2001 сыллаахха Ижевскэй куоракка бэчээттэтэн таһаартарбыта. 1995 сыллаахха Россия Журналистарын сойууһун чилиэнинэн ылбыттара. Онтон 2007 сыллаахха Россия суруйааччыларын чилиэнинэн ылбыттара.

Александра Степановна Константинова – Дархаана куруук төрөөбүт дойдутугар санаанан салайтаран, дьонугар – сэргэтигэр кыаҕа тиийэринэн көмөлөһөр. «Алроса» АК попечительскай сэбиэтэ меценаттаабытын иһин Махтал суругунан бэлиэтээбитэ. «Десант добрых дел семьи Михайловых» диэн ааттаан 2004 сыллаахха бииргэ төрөөбүттэр тахсаннар аҕаларын сырдык аатын үйэтитэн Чурапчы улууһун оскуолаларыгар спортивнай курэхтэһии тэрийэн, спонсордаан , төрөөбүт оскуолаларыгар сыаналаах бэлэҕи туттарбыттара. Үчүгэй үөрэхтээх оҕолорго аҕаларын аатынан стипендия олохтообуттара. Александра Степановна кэргэннээх, икки оҕолоох күн күбэй ийэ, эйэҕэс эбээ. Айар – суруйар үлэтин үгэнигэр сылдьар кэскиллээх  суруйааччыбыт.

Айымньылара

Олох: Хоһооннор / А.С.Константинова – Дархаана. – Ижевск: МП «Анигма», 2001

Мин эһигини таптыыбын: Хоһооннор / А.С.Константинова – Дархаана. – Ижевск: МП «Анигма», 2001

Эйиэхэ: Хоһооннор / А.С.Константинова – Дархаана. – Ижевск: МП «Анигма», 2001. – 110 с.

Олох лоскуйдара: Кэпсээн / А.С.Константинова – Дархаана. – Дьокуускай: ООО РИЦ «Офсет», 2003. – 116 с.

Күһүҥҥү сэбирдэх / А.С.Константинова – Дархаана. – Дьокуускай: ООО РИЦ «Офсет», 2003

Чараҥ суугуна: Хоһооннор / А.С. Константинова – Дархаана. – Дьокуускай: Бичик, 2008.- 224 с.

Эйигинэ суох: Хоһооннор / А.С. Константинова; [ред. М.Р.Петухова] – Дархаана. – Дьокуускай: Сайдам, 2011.

Ис сүрэхтэн: кэпсээннэр / А.С. Константинова – Дархаана. – Дьокуускай: Бичик, 2012. – 96 с.

Аһаҕас халлаан анныгар: кэпсээн / Дархаана // Чолбон. – 2013. — № 12. – С. 17 – 27.

Биир кыһыҥҥы күн. Дойду ахтылҕана. Киһини куҥҥэ уон моһол кэтэһэр: кэпсээннэр / Дархаана // Чолбон. – 2008. — № 3. – С.43 – 46.

Дойдутун ис сүрэҕиттэн таптыыра: [Николай Дмитриевич Поисеев туһунан ахтыы] // Үйэлээх өйдөбүлбүт / Хомуйан оҥордо А.С.Поисеева, Д.Н. Поисеев; кылаабынай ред. М.И.Тимофеева . – Дьокуускай: Илгэ, 2008. – С. 51 – 54.

Хоһооннор / Дархаана // Саха сирэ. – 2008. – Ахсынньы 11 к. – С. 14.

Айар үлэтин уонна олоҕун туһунан

Константинова Александра Степановна – Дархаана – РФ Журналистарын сойууһун чилиэнэ, РФ Суруйааччыларын союһун чилиэнэ // Чурапчыттан сириэдийэн / Хомуйан оҥордо М.А.Герасимова – Сэҥээрэ. – Дьокуускай: Бичик, 2009. – С. 92 — 94

Константинова Александра Степановна // Хайахсыт: Чурапчы улууһа / Хомуйан оҥордо М.А.Герасимова – Сэҥээрэ. – Дьокуускай: Көмүөл, 2012. – Т. 2. — С. 270 – 273.